بواسیر وریدهای متورم و ملتهب در راست روده و مقعد هستند که می توانند باعث ناراحتی، درد، خارش و حتی خونریزی مقعدی شوند. اگر مشکوک به ابتلا به هموروئید هستید، این نکته از اهمیت بالایی برخوردار بوده که برای معاینه هموروئید و تشخیص بواسیر دقیق به پزشک مراجعه کنید.
اگر علائم دردناکی را تجربه می کنید، مهم است که به دنبال روشهای درمان بواسیر باشید، زیرا می توان آن ها را با گزینه های مختلفی از جمله ایجاد تغییرات در سبک زندگی، داروهای بدون نسخه، و در بیمارانی با موارد حاد تر، روش های پزشکی به طور موثر درمان کرد. به یاد داشته باشید که تشخیص و درمان به موقع می تواند به کاهش علائم و جلوگیری از ایجاد عوارض بواسیر کمک کند.
در این مقاله از کلینیک مهنا به بررسی کامل روشهای تشخیص توسط پزشک و در خانه، به همراه راه های معاینه این بیماری می پردازیم.
بیشتر بخوانید: بواسیر یا هموروئید چیست؟
روشهای تشخیص بواسیر یا هموروئید توسط پزشک
روش های مختلفی برای تشخیص بواسیر و معاینه آن در بزرگسالان و کودکان وجود دارند. که ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق هموروئید در بیمار از یک یا چند تا از آنها استفاده کند. که عبارتند از:
۱٫ معاینه فیزیکی هموروئید
در طول معاینه فیزیکی برای تشخیص هموروئید، پزشک ممکن است کارهای زیر را انجام دهد:
- ناحیه اطراف مقعد را به صورت چشمی بررسی کرده تا هموروئید خارجی پیدا کند، که ممکن است به صورت توده های متورم یا برچسب های پوستی در اطراف دهانه مقعد ظاهر شوند.
- دکتر برای تشخیص هموروئید داخلی، یک معاینه دیجیتال رکتال (DRE) انجام می دهد. در طول DRE، پزشک یک انگشت روغن کاری شده همراه با دستکش را وارد راست روده کرده تا هرگونه ناهنجاری، مانند رگ های خونی متورم یا توده‌ها را احساس کند.
- در مورد علائم، سابقه پزشکی، و هر عامل خطری که ممکن است در ایجاد هموروئید نقش داشته باشد، مانند یبوست مزمن یا زور زدن در حین اجابت مزاج بپرسید.
بر اساس یافته های معاینه فیزیکی، دکتر معالج می تواند تشخیص دهد که آیا هموروئید دارید یا خیر و روش های درمان بواسیر را توصیه می کند. در صورت نیاز به ارزیابی بیشتر، آزمایش ها یا روش های اضافی ممکن است توصیه شود. اگر علائم هموروئید را تجربه می کنید، برای تشخیص دقیق و مراقبت های مناسب، مهم است که به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
۲٫ آنوسکوپی برای معاینه بواسیر
آنوسکوپی روشی است که معمولاً برای تشخیص و معاینه هموروئید استفاده می شود. در طی آنوسکوپی، یک لوله نازک و منعطف با نور و دوربین در انتهای آن (آنوسکوپ) وارد مقعد می شود تا کانال مقعد و پایین رکتوم را تجسم کند. این روش به دکتر اجازه می دهد تا مستقیماً ناحیه مقعدی را از نظر علائم بواسیر، مانند رگ های خونی متورم، التهاب یا برآمدگی های بافتی بررسی کند.
آنوسکوپی يک روش نسبتا سریع و کم تهاجمی است که می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد وجود، اندازه و شدت هموروئید مشخص کند. می تواند به تمایز بین بواسیر داخلی و هموروئید خارجی کمک کرده و پزشک را در تصمیمات درمانی راهنمایی کند. در برخی موارد، روش ها یا آزمایش های اضافی ممکن است در حین آنوسکوپی انجام شود، مانند بیوپسی یا بررسی دقیق تر در پوشش رکتوم.
۳٫ سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی شامل قرار دادن یک لوله انعطاف پذیر با دوربین (سیگموئیدوسکوپ) در رکتوم و قسمت پایین روده بزرگ (کولون سیگموئید) برای بررسی ناهنجاری هایی مانند هموروئید، پولیپ یا التهاب است. این روش امکان تجسم بخش پایینی روده بزرگ تا کولون سیگموئید را فراهم می کند. سیگموئیدوسکوپی ممکن است برای تشخیص و ارزیابی هموروئید استفاده شود، اگر در قسمت پایین رکتوم یا کولون سیگموئید قرار گرفته باشد.
به طور کلی، اگر مشکوک به هموروئید باشد یا علائم یا عوامل خطر دیگری برای بیماری های کولورکتال وجود داشته باشد، یک پزشک ممکن است سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را برای ارزیابی بیشتر این وضعیت توصیه کند. انتخاب بین سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی به وضعیت بالینی خاص و میزان معاینه مورد نیاز برای تشخیص و مدیریت موثر هموروئید بستگی دارد.
۴٫ کولونوسکوپی برای تشخیص هموروئید
آزمایش کولونوسکوپی شامل قرار دادن یک لوله بلندتر (کولونوسکوپی) در رکتوم و از طریق کل کولون برای بررسی تمام طول روده بزرگ است. کولونوسکوپی ارزیابی جامع تری از کولون ارائه می دهد و اغلب برای تشخیص شرایط در سرتاسر کولون، از جمله هموروئید هایی که ممکن است در بالای روده بزرگ قرار داشته باشند، استفاده می شود.
سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی هر دو روشی هستند که برای تجسم داخل رکتوم و کولون استفاده می شوند، اما از نظر وسعت معاینه متفاوت هستند. به همین دلیل باید توسط پزشک انجام شود که کدام روش برای معاینه بهتر است.
۵٫ آزمایش مدفوع
آزمایش مدفوع معمولاً برای تشخیص بواسیر استفاده نمی شود. بواسیر معمولا بر اساس معاینه فیزیکی و بررسی علائم توسط یک پزشک تشخیص داده می شود.
آزمایش‌های مدفوع، مانند آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT) یا آزمایش های ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT)، معمولاً برای غربالگری سرطان کولورکتال یا سایر بیماری های گوارشی که ممکن است باعث خونریزی در دستگاه گوارش شوند، استفاده می‌شوند. در حالی که بواسیر گاهی اوقات می تواند باعث خونریزی در حین حرکات روده شود، آزمایش مدفوع برای تشخیص بواسیر خاص نیست.
اگر علائمی مانند خونریزی مقعدی، درد، خارش یا توده در نزدیکی مقعد را تجربه می کنید، مهم است که برای تشخیص و معاینه سریعا به یک متخصص مراجعه کنید. آنها می توانند یک معاینه فیزیکی برای تشخیص هموروئید انجام داده و گزینه های درمانی متناسب با شرایط جسمی و روحی بیمار را پیشنهاد دهند.
روشهای تشخیص بواسیر در خانه
در حالی که همیشه بهترین کار این است که برای تشخیص مناسب با یک پزشک مشورت کنید، برخی از روش های خودارزیابی وجود دارد که می توانید در خانه از آنها برای تعیین اینکه آیا ممکن است هموروئید داشته باشید استفاده کنید:
- علائم قابل مشاهده: علائم قابل مشاهده هموروئید در اطراف ناحیه مقعد را بررسی کنید. به دنبال وریدهای متورم و برآمده یا توده های نزدیک مقعد باشید.
- درد و ناراحتی: به هر گونه درد، خارش یا ناراحتی در اطراف ناحیه مقعد، به ویژه در هنگام اجابت مزاج توجه کنید.
- خونریزی: پس از اجابت مزاج به خون روی دستمال توالت یا کاسه توالت توجه کنید. هموروئید می تواند باعث ایجاد خون قرمز روشن روی مدفوع یا دستمال توالت شود.
- خارش مقعد: خارش مداوم در ناحیه مقعد می تواند از علائم هموروئید باشد.
- حساسیت و تورم: هر گونه حساسیت یا تورم را در اطراف مقعد احساس کنید.
اگر این علائم را تجربه کردید، توصیه می شود برای ارزیابی و تشخیص مناسب، یک قرار ملاقات با یک پزشک تعیین کنید. آنها می توانند گزینه های درمانی و راهنمایی های مناسب را بر اساس وضعیت خاص شما ارائه دهند.
روش معاینه بواسیر توسط پزشک چگونه است؟
معاینه بواسیر معمولاً شامل معاینه فیزیکی ناحیه مقعد توسط دکتر هموروئید است. در طول معاینه،پزشک ممکن است کارهایی از قبیل موارد زیر را انجام دهد:
- در مورد سابقه پزشکی خود، از جمله علائمی که ممکن است تجربه کنید، بپرسید.
- یک بازرسی چشمی از ناحیه مقعد انجام داده تا هموروئیدهای خارجی را که در اطراف دهانه مقعد قابل مشاهده هستند، جستجو کنید.
- یک معاینه رکتوم دیجیتالی انجام دهید، به صورتی که پزشک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد راست روده می‌کند تا هموروئید داخلی یا سایر ناهنجاری‌ها را بررسی کند.
- از آنوسکوپ یا پروکتوسکوپ که ابزارهای تخصصی هستند برای بررسی داخل رکتوم و قسمت تحتانی کولون از نظر هموروئید داخلی یا سایر مسائل استفاده کنید.
- در صورت لزوم برای ارزیابی بیشتر وسعت هموروئید یا رد سایر شرایط، آزمایش‌های اضافی مانند سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را تجویز کنید.
اگر مشکوک به هموروئید هستید یا علائمی مانند خونریزی مقعدی، درد، خارش یا تورم در ناحیه مقعد دارید، مهم است که در اسرع وقت به متخصص رکتال مراجعه کنید.