تصاویر سرطان مقعدی + علائم و درمان توده مقعدی سرطانی

دستگاه گوارش شامل مری، کبد، معده، روده بزرگ، روده کوچک و مقعد می شود. مقعد انتهای روده بزرگ و زیر رکتوم است که از طریق آن مدفوع (ضایعات جامد) از بدن خارج می شود. سرطان مقعد بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطانی) در بافت های مقعد تشکیل می شوند. آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهد.

بافت مقعد شبیه به لایه های بیرونی پوست بدن و روده است. دو عضله حلقه مانند به نام عضلات اسفنکتر،  مقعد را باز و بسته می کنند و اجازه می دهند مدفوع از بدن خارج شود. کانال مقعد، قسمتی از مقعد است که بین راست روده و دهانه مقعد  قرار داشته و طولی در حدود ۱-۱½ اینچ دارد. به پوست اطراف مقعد، ناحیه دورانی گفته می شود. تومورهای موجود در این ناحیه تومورهای پوستی هستند نه سرطان مقعد.

در این مقاله از کلینیک مهنا تصمیم داریم تصاویر سرطان مقعدی را نشان داده و روشهای درمان توده مقعدی و عوارض آن را شرح دهیم.

علائم سرطان مقعد

این علائم و نشانه ها ممکن است در اثر سرطان مقعد یا شرایط دیگری ایجاد شود. در صورت وجود موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

• خونریزی از مقعد یا روده بزرگ.
• خارش و سوزش مقعدی
• ترشحات مقعدی
• توده ای در نزدیکی مقعد
• خونریزی از مقعد: اگر خون در مدفوع شما دیده می‌شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
• درد یا فشار در ناحیه اطراف مقعد: درد در ناحیه مقعد، شکم و حتی پاها ممکن است نشانه سرطان مقعدی باشد.
• تغییر در عادات روده: تغییرات در فرکانس، شدت و نوع مدفوع ممکن است نشانه سرطان مقعدی باشد.
• احساس تورم و فشار در منطقه مقعد: این علائم ممکن است نشانه وجود توده‌ ای در منطقه باشد.
• افزایش وزن بدون دلیل: اگر وزن شما بدون دلیل آشکاری افزایش یافته است، ممکن است نشانه سرطان باشد.
• خستگی و ضعف عمومی: این علائم ممکن است نشانه وجود سرطان در بدن باشند.
• با توجه به اینکه این علائم ممکن است به دلیل بیماری‌ های دیگر نیز رخ دهند، برای تشخیص دقیق باید به دکتر متخصص هموروئید (توده در رکتوم) مراجعه کنید.

عوامل خطر

عوامل خطر شامل موارد زیر است:

• آلوده به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV).
•  شرکای جنسی متعدد
• داشتن مقاربت مقعدی (رابطه جنسی مقعد).
• سن بیشتر از ۵۰ سال
• قرمزی مکرر مقعد ، تورم و درد.
• فیستول مقعد
• سیگار کشیدن.
• ابتلا به زگیل تناسلی از نوع زگیل مقعدی

عامل ۹۰% ابتلا به سرطان مقعدی، زگیل تناسلی می باشد که در صورت عدم درمان میتواند به صورت خوشه ای در این ناحیه رشد کرده و کل رکتوم را درگیر کند. به همین منظور در صورت مشاهده هر گونه زائده، باید سریعا برای درمان زگیل تناسلی با لیزر یا جراحی اقدام کنید.

تشخیص سرطان مقعد

آزمایشاتی که روده و مقعد را معاینه می کند، برای تشخیص سرطان مقعد استفاده می شود. آزمایشات و مراحل زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرد:

• معاینه فیزیکی: معاینه بدن برای بررسی علائم عمومی سلامتی، از جمله بررسی علائم بیماری مانند برآمدگی یا هر چیز دیگری که به نظر غیر عادی است، انجام می گیرد. در این مرحله سابقه عادات سلامتی بیمار و معالجات گذشته مورد بررسی قرار می گیرد.
• معاینه دیجیتال روده (DRE): پزشک یا پرستار یک انگشت خود را به قسمت تحتانی راست روده وارد می کند تا وجود برآمدگی یا هر چیز دیگری را بررسی نماید.
• آنوسکوپی: معاینه مقعد و رکتوم با استفاده از یک لوله کوتاه و روشن به نام آنوسکوپ.
• پروکتوسکوپی: روشی برای مشاهده داخل راست روده و مقعد برای بررسی زائده‌های غیر طبیعی، با استفاده از پروکتوسکوپ. پروکتوسکوپ ابزاری نازک و لوله مانند است که دارای نور و لنز برای مشاهده قسمت داخل روده و مقعد است.
• سونوگرافی (endo-anal) : روشی که در آن یک مبدل سونوگرافی به داخل مقعد یا رکتوم وارد می شود و با استفاده از امواج صوتی با انرژی بالا (سونوگرافی) از بافت ها یا اندام های داخلی تصویر تهیه می کند.
• بیوپسی: دریافت سلول ها یا بافت ها به منظور بررسی آنها با میکروسکوپ توسط یک آسیب شناس می تواند علائم سرطان را بررسی کند. اگر در طول آنوسکوپی ناحیه ای غیر طبیعی مشاهده شود، ممکن است بیوپسی انجام شود.

احتمال بهبودی

برخی از عوامل در احتمال بهبودی و گزینه های درمانی تأثیر دارند. این احتمال به موارد زیر بستگی دارد:

• اندازه تومور.
• موضعی که تومور در مقعد است.
• سرایت سرطان به غدد لنفاوی  .

مراحل سرطان مقعد

گزینه های درمانی به موارد زیر بستگی دارد:

• مرحله سرطان.
• موضع تومور در مقعد
•  نقص سیستم ایمنی بدن (HIV)
•  سرطان بعد از درمان اولیه باقی مانده است یا عود کرده است.

پس از تشخیص سرطان مقعد، آزمایشاتی به منظور تشخیص آن به سایر نواحی انجام می شود. زیرا ممکن است بیماری از مقعد به قسمتهای دیگر بدن گسترش یابد و یا اصطلاحاً متاستاز شود. این سرطان از مرحله ۰ تا ۴ دسته بندی می شود. در مرحله ۰ سرطان تنها مختص به مقعد است و در مرحله آخر بافت‌ها و غدد لنفاوی اطراف خود را درگیر نموده است.

اطلاعات جمع آوری شده از مرحله سرطان در واقع مرحله بیماری را تعیین می کند. شناختن مرحله به منظور برنامه ریزی برای درمان مهم است. آزمایش های زیر ممکن است در مرحله بندی سرطان کاربرد داشته باشد.

• سی تی اسکن (اسکن CAT): روشی که توسط آن می توان تصاویر دقیقی از داخل بدن مانند شکم یا قفسه سینه دریافت نمود. تصاویر توسط رایانه‌ای که به دستگاه اشعه ایکس متصل است، گرفته می شود. برای کمک به وضوح بیشتر اندامها یا بافتها، ممکن است رنگی مخصوص به داخل ورید تزریق شده و یا به بیمار خورانده شود. این روش توموگرافی کامپیوتری نامیده می شود.
• اشعه ایکس قفسه سینه: اشعه ایکس از اندام ها و استخوان‌های داخل قفسه سینه عکسبرداری می کند. اشعه ایکس نوعی پرتوی انرژی که از نواحی داخل بدن تصویربرداری می کند.
• MRI (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی): این روش که با استفاده از آهنربا، امواج رادیویی و رایانه ای انجام می شود. تصویر دقیقی دریافت می شود.
• اسکن PET (اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون): این اسکن روشی برای یافتن سلولهای بدخیم تومور در بدن است. در این روش مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو (قند) به رگ تزریق می شود. اسکنر PET در اطراف بدن می‌چرخد ​​و تصویری را ایجاد می‌کند. سلول‌های تومور بدخیم در تصویر روشن تر ظاهر می شوند، زیرا آنها فعال تر هستند و گلوکز بیشتری از سلول های طبیعی می گیرند.
• معاینه لگن: معاینه واژن، دهانه رحم، رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها و رکتوم جزء معاینه لگن است. در این حالت یک اسپکولوم داخل واژن وارد می شود و پزشک نواحی لگن را معاینه می کند. آزمایش پاپ دهانه رحم معمولاً انجام می شود. همچنین  پزشک یک یا دو انگشت را درون مهبل قرار می دهد و دست دیگر را روی قسمت تحتانی شکم قرار داده تا اندازه، شکل و موقعیت رحم و تخمدان ها را احساس کند. همچنین ممکن است یک انگشت را داخل روده راست قرار دهد تا بتواند بافت های غیرطبیعی را تشخیص دهد.

گسترش سرطان

سرطان ممکن است از یک قسمت بدن به قسمتهای دیگر گسترش یابد. وقتی سرطان به قسمت دیگری از بدن سرایت می کند، به آن متاستاز گفته می شود. سلولهای سرطانی از جایی که شروع شده اند (تومور اولیه) جدا می شوند و از طریق سیستم لنفاوی یا خون به سایر قسمت ها گسترش می یابد. سرطان می تواند از سه طریق بافت، سیستم لنفاوی و خون گسترش یابد:

• ممکن است سرطان با رشد در مناطق مجاور گسترش یابد، و از طریق بافت منتقل شود.
• ممکن است سرطان با ورود به سیستم لنفاوی و از طریق رگهای لنفاوی به سایر نقاط بدن گسترش یابد.
• ممکن است سرطان از طریق خون گسترش می یابد و به سایر نقاط بدن منتقل شود.

تومور متاستاتیک از همان نوع سرطان یا تومور اولیه است. به عنوان مثال، اگر سرطان مقعد به ریه گسترش یابد، سلولهای سرطانی در ریه در واقع  همان سلولهای سرطانی مقعد هستند. این بیماری یک سرطان مقعد متاستاتیک است نه سرطان ریه.

بسیاری از مرگ و میرهای ناشی از سرطان هنگامی ایجاد میشوند  که سرطان به سایر بافت ها و اندام ها نیز سرایت می کند. به این سرطان متاستاتیک گفته می شود.

درمان سرطان مقعد

انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان مقعد وجود دارد. سه نوع درمان پرکاربرد عبارت است از :

• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• عمل جراحی

ابتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی بدن در درمان سرطان مقعد تأثیر است. درمان سرطان مقعد ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.

پرتو درمانی

پرتودرمانی یکی از روش های درمان سرطان است که از پرتوهای پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می کنند. دو نوع پرتو درمانی وجود دارد:

• پرتودرمانی خارجی که دستگاه آن خارج از بدن قرار دارد.
• پرتودرمانی داخلی که در طی آن ماده ای رادیواکتیو در نزدیکی سرطان و داخل بدن قرار می گیرد.

نحوه ارائه پرتودرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان دارد. از پرتودرمانی خارجی و داخلی برای درمان سرطان مقعد استفاده می شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از سایر روش های پرکاربرد درمان سرطان است که از داروها برای متوقف کردن رشد سلولهای سرطانی، یا از بین بردن سلولها و یا جلوگیری از تقسیم سلولها استفاده می کنند. هنگامی که داروهای شیمی درمانی از طریق خوراکی مصرف شده و یا به رگ ها تزریق می شود، داروها وارد جریان خون می شوند و می توانند به سلولهای سرطانی در سراسر بدن برسند (شیمی درمانی سیستمیک). هنگامی که شیمی درمانی به طور مستقیم در مایع مغزی نخاعی، اندام یا حفره بدن مانند شکم تزریق می شود، داروها به طور عمده بر سلول های سرطانی در آن مناطق تأثیر می گذارند (شیمی درمانی منطقه ای). نحوه ارائه شیمی درمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان دارد.

عمل جراحی

• برداشتن موضعی: در این عمل جراحی تومور از مقعد به همراه مقداری از بافت سالم اطراف آن برداشته می شود. در صورت کوچک بودن سرطان و شیوع آن از  روش جراحی برداشتن موضعی استفاده میشود. این روش ممکن است از آسیب به ماهیچه های اسفنکتر جلوگیری کند، بنابراین بیمار می تواند حرکات روده را کنترل کند. تومورهایی که در قسمت تحتانی مقعد تشکیل می شوند، اغلب با برداشتن موضعی قابل درمان هستند.
• برداشت شکمی: در طی این عمل جراحی مقعد، راست روده و قسمتی از روده بزرگ سیگموئید از طریق برشی بر روی شکم حذف می شوند. پزشک انتهای روده را به دهانه ای بنام استوما بر روی شکم متصل می کند تا پسماندهای بدن در یک کیسه یکبار مصرف خارج از بدن جمع شوند. به این عمل کولوستومی نیز گفته می شود. غدد لنفاوی حاوی سرطان نیز ممکن است در طی این عمل برداشته شوند.

درمان سرطان می تواند به افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شده و ویروس نقص سیستم ایمنی بدن (HIV)، آسیب بیشتری وارد کند. به همین دلیل، بیمارانی که به سرطان مقعد و HIV مبتلا هستند، معمولاً با دوزهای پایین داروهای ضد سرطان و پرتو درمانی درمان می شوند.