فیستول مقعدی یک تونل ملتهب کوچک است که هم زمان با ایجاد آبسه در مقعد، روی پوست اطراف سوراخ باسن باز می شود. علت فیستول ممکن است از این آبسه ها بوده یا بنا به دلایلی مانند انواع بیماریهای مزمن روده و اشعه رادیوتراپی باشد.
فیستول چیست؟
به طور کلی فیستول به آبسه یا التهاب عفونی در اطراف مقعد گفته میشود. تعداد این آبسه ها به میزان عفونتی که دارید بستگی دارد. فیستو میتواند باعث درد ، خونریزی و ترشح هنگام مدفوع شود.این آبسه معمولا در قسمت فوقانی مقعد جایی که غده های مقعدی شما قرار دارد تشکیل میشود و وقتی این غده ها عفونی می شوند فیستول به وجود میاد.
بیماران اغلب بعد از ابتلا به این بیماری درد و سوزش زیادی در ناحیه مقعدی حس می کنند. فیستول مقعدی ممکن است به شکل یک کانال یا از چندین کانال به شکل شاخه های درخت تشکیل شده باشد.
نکته ای که در ارتباط با درمان فیستول مقعدی وجود دارد، مسیرهایی از بدن بوده که این تونل های کوچک و باریک از آنها عبور میکنند. زیرا نسبت به مکان تشکیل شده، روشهای درمان آن نیز متفاوت است.
Anal fistula is often the result of a previous or existing abscess. Anal abscess is the accumulation of pus around the anus as a result of inflammation.
فیستول مقعدی اغلب نتیجه یک آبسه قبلی یا موجود در باسن است. آبسه مقعدی تجمع چرک در اطراف مقعد در نتیجه التهاب است.
drnecdetderici.com
همچنین بخوانید: لیزر فیستول مقعدی چگونه است؟
علائم فیستول مقعدی چیست؟
علائم فیستول مقعدی می تواند با بیماری هایی مانند شقاق یا بواسیر اشتباه گرفته شود. در صورتی که این عارضه نسبت به دو بیماری دیگر خطرناک تر است. برای اطلاع از نشانه های هر بیماری لازم بوده به دقت موارد زیر را مطالعه نمایید:
- درد و تورم در داخل و اطراف مقعد
- خارش و سوزش و خونریزی در مقعد
- مشکل در نشستن
- مشاهده ترشحات مدام یا متناوب چرکی
- تغییر رنگ پوست در اطراف مقعد
- بی اختیاری مدفوع
- قرمزی در رکتوم
- احساس نیاز دائمی دفع مدفوع
- ترشحات بدبو یا خونی در اطراف راست روده
- کثیف شدن لباس زیر
- سوزش خفیف برای نوع خفیف و سوزش شدید در صورت حاد شدن بیماری
- ادرار دردناک و ملتهب شدن مثانه
- علائمی مانند یبوست نیز میتواند وجود داشته باشد
هنگامی که یبوست همراه با این بیماری عفونی وجود داشته باشد، احتمال تشکیل آبسه های کوچک و درشت بالا می رود. اگر بیمار از جراحی فیستول اجتناب کند و بدون توجه به ایجاد آبسه ها به زندگی خود ادامه دهد، ممکن است تونل های جدیدی تشکیل شود که به مراتب فرآیند درمان را سخت تر میکند.
با مشاهده هر یک از علائم بالا به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص اولیه را بدهند و درمان را در اولین فرصت شروع کنند. در صورتی که فیستول درمان نشود عوارض بدتری برای بیمار خواهد داشت و منجر به منتشر شدن عفونت در سایر اندام های بدن و سرطان میشود. این اتفاق می تواند بیماری را بسیار پیچیده کند. بیمارانی که فیستول دارند باید مراقب باشند که دچار یبوست نشوند. برای این کار باید آب فراوان نوشید و غذاهای فیبری مصرف کرد.
همچنین بخوانید: بهترین جراح فیستول کیست؟
علت فیستول مقعدی چیست؟
مهمترین علت فیستول و آبسه رکتوم التهاب غدد زیر پوست و بین ماهیچه های مقعد است. این بیماری علائم زیادی دارد. سایر علت های تشکیل این تونل چرکی شامل موارد زیر هستند:
- حمله حاد اسهال
- ضربه ناشی از جسم خارجی
- اجابت مزاج سخت
- شقاق مقعدی ملتهب
- هماتوم مقعدی ملتهب
- انگل‌های روده
- کرم های ناحیه مقعد
- بیماری کرون
- سل و دیورتیکولیت
- کولیت اولسراتیو
- التهاب روده ای
- عفونت راست روده
- عوارض ناشی از عمل جراحی یا جراحت
- عوارض ناشی از زایمان طبیعی سخت
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- هیدرآدنیت چرکی که نوعی بیماری پوستی است.
- سرطان روده و عفونت های جدی دستگاه تناسلی. مانند بیماری های مقاربتی و انواع زگیل تناسلی
روشهای تشخیص فیستول
تشخیص فیستول مقعدی بیشتر با معاینه پزشکی انجام می شود. سیر بیماری در اطراف مقعد، پیچیده بودن یا نبودن آن، وجود بیماری مزمن روده و نحوه انجام جراحی را می توان با روش های تشخیصی زیر مشخص کرد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی
- رکتوسیگموئیدوسکوپی/ کولونوسکوپی / آنوسکوپی
- فیستولوگرافی
- پروکتوسکوپ
- سی تی اسکن
- سونوگرافی
- ماده ی حاجب
- ام آر آی MRI
- پروب فیستول
- سیستوسکوپی
- شمارش کامل خون
همچنین بخوانید: هزینه درمان فیستول با لیزر و عمل جراحی
انواع فیستول چیست؟
انواع فیستول مقعدی با توجه به ساختار آن و سرعت انتشار آن نام گذاری می شوند. بیشتر این تونل های مقعدی از نوع ساده هستند و در صورت عدم درمان پیشرفت آنها اجتناب ناپذیر است.
انواع فیستول مقعدی عبارتند از:
- فیستول بین اسفنکتریک: تقریبا اکثر فیستول های مقعدی از این نوع هستند. نوعی فیستول است که با عبور از ماهیچه های اطراف مقعد به سمت سطح پوست پخش می شود.
- ترانس اسفنکتریک: نوعی از بیماری بوده که با عبور از بیرونی ترین عضله کنترل کننده مقعد به سمت سطح پوست پخش می شود.
- سوپر اسفنکتریک: نوعی فیستول است که با عبور از تمام عضلات اطراف مقعد به سمت سطح پوست می رود.
- خارج اسفنکتریک: بخش کوچکی از بیماری فیستول مقعدی را تشکیل می دهد و نوعی کانال چرکی بدون التهاب در منشا آن است.
- فیستول زیر مخاطی : در قسمت پایینی کانال مقعد قرار دارد و از به صورت یک کانال سطحی از زیر مخاط یا پوست عبور میکند.
به طور کلی فیستول ها در دو دسته قرار میگیرند. ساده و پیچیده:
فیستول مقعدی ساده
فیستول های ساده معمولا با فیستولوتومی و فیستولکتومی درمان میشوند. که جراح با استفاده از یک تیغ کوچک برشی ایحاد کرده تا در آن مجرای فیستول باز می شود و اجازه می دهد تا از داخل به بیرون بهبود یابد. علائم آنها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد و ناراحتی در اطراف مقعد
- تورم و قرمزی در نزدیکی مقعد
- ترشح چرک یا خون از دهانه فیستول
- آبسه های مقعدی
فیستول مقعدی پیچیده
فیستول مقعدی پیچیده، نوعی است که با آناتومی پیچیده‌تر، مجاری متعدد یا شرایط زمینه‌ای همراه است که درمان را چالش برانگیزتر میکند. علائم این نوع پیچیده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تخلیه مداوم یا مکرر چرک یا خون از دهانه های متعدد اطراف مقعد
- درد، تورم و حساسیت در ناحیه مقعد
- تب و لرز
- بی اختیاری مدفوع یا نشت
درمان فیستول های مقعدی پیچیده معمولا ترکیبی از چندین روش جراحی پیشرفته برای درمان دائمی و قطعی است.
روشهای درمان
برای شرایط بیماران امروزه، هنوز هیچ درمان دارویی برای فیستول مقعدی وجود ندارد. درمان جراحی همیشه در این موارد مورد نیاز است. اگر این تونل چرکی شامل قسمت کوچکی از عضله اسفنکتر باشد، فیستولوتومی انجام می شود.
- درمان فیستول با لیزر : این روش کم تهاجمی از انرژی لیزر برای انجام فرآیند درمان استفاده می شود. یک فیبر شعاعی پرتو لیزر را به مسیر فیستول ساطع می کند و باعث انقباض بافت شده که در نتیجه منجر به بسته شدن کانال و خشک شدن عفونت خواهد شد. این روش به عنوان کم تهاجمی ترین و راه بدون عوارض نامیده شده است.
- فیستولوتومی : فرآیند باز کردن پوست و بریدن قسمت کوچکی از اسفنکتر مقعدی بوده که دهان خارجی و داخلی فیستول را به هم متصل میکند و مسیر عبوری را به زخم تبدیل میکند که سپس به تدریج از داخل به بیرون شروع به ترمیم می کند.
- جراحی مقعدی : در مواردی که مریض آبسه و کانال چرکی را هم زمان داشته باشد، می توان هر دو را در حین تخلیه آبسه با جراحی انجام داد. در برخی موارد، فیستول ممکن است پس از اولین تخلیه ظاهر شود. با این حال، برخی از فیبرهای عضلانی اسفنکتر نیز در طی این روش برداشته میشوند و ممکن است در توانایی دفع مدفوع بیماران کمی بدتر شود.
- چسب فیبرین : علاوه بر این روش، روش های جراحی دیگری نیز وجود دارد که در آن عضلات اسفنکتر بریده نمی شوند. چسب فیبرین یکی از این گزینه هاست. در این روش چسب فیبرین به خط مسیر عفونی فشرده شده و این خط کانال پر می شود.
- قرار دادن ستون Seton : ستون بخشی از یک نخ نازک جراحی است که برای مدتی در فیستول مقعد قرار میگیرد و باعث تخلیه ترشحات داخل آن میشود. ستون فقط مایعات داخل آبسه را خارج میکند ولی باعث درمان کامل آن نمیشود.
- ابلیشن آندوسکوپی : این روش نسبت به جراحی کمی تهاجمی تر است. در این روش ما از عملکرد عضله اسفنکتر و کنترل مدفوع مطمئن میشویم. این روش با تکنیک ایجاد فلپ انجام میشود.
- روش فلپ پیشرفته ( ادوانسمنت ) : در این روش یک فلپ کوچک در بافت داخل مقعد و قسمت پایین ایجاد میکنیم و بعد از فلپ برای پوشاندن دهانه استفاده میکنیم در آخر با بخیه زدن فلپ را در جای خود ثابت نگه میداریم .
- پلاگین بیولوژیکی : در روش از پلاگی مخروطی شکل برا بستن منافذ داخل فیستول استفاده می کنیم. این پلاگ را با بخیه در جای خود محکم و ثابت نگه داشته و با منفذ خارجی مایعات و ترشحات را از داخل فیستول خارج میشوند.
- روش لیفت : در این روش ما به ماهیچه های بین اسفنکتریک دسترسی پیدا کرده و لوله ای در آنجا قرار میدهیم. در این روش درمان پوست بالای فیستول را رش داده و ماهیچه های بین اسفنکتر از هم جدا میکنیم. جراح بافت آلوده را برمیدارد و دهانه فیستول را می بندد.
از آنجایی که عضله اسفنکتر بریده نمی شود، اجابت مزاج مشکلی ندارد. نقطه ضعف این روش درصد کم موفقیت است. با این حال، می توان آن را بیش از یک بار انجام داد که عوارض بیشتری دارد.
عوارض احتمالی فیستول مقعد
فیستول به خودی خود درمان نمیشود و برای درمان کامل باید به دکتر مراجعه کنید. در بعضی موارد بیمار از درمان امتناع میکند و ممکن است بزرگتر و در آخر به عوارض طولانی مدت تبدیل شود که میتواند یکی از موارد زیر باشد :
- عفونت
- سرطان مقعد
- بی اختیاری مدفوع و روده
- ترومبوز
- خونریزی شدید داخلی
- تنگی مجرا
- بی اختیاری در خروج گازهای معده
- انسداد روده
- وخیم تر شدن وضعیت
- آنوریسم کاذب
اگر فیستول درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
در صورتی که این بیماری درمان نشده بماند، در طول سالها منشعب می شود. در این صورت درمان سخت تر شده و همچنین به اعضای دیگر بدن نیز آسیب میزند. روند التهاب مداوم در این منطقه می تواند منجر به سرطان شود.
به دلیل وجود ترشحات ملتهب مداوم، قارچ در اطراف مقعد ایجاد می شود. علاوه بر این، خارش دائمی در ناحیه مقعد مانده و از بین نمی رود که باعث شده بیمار در طولانی مدت از دارو و پمادهای مخصوص استفاده کند.
عوامل تشدید کننده و موثر در فیستول
عوامل مختلفی در رشد و وخیم تر و به وجود آمدن شدن فیستول موثر هستند. مطالعات پزشکی نشان میدهد که برخی شرایط وجود دارد که زمینه را برای به وجود آوردن فیستول تشدید میکنند که از هر فرد به فرد دیگر میتواند متفاوت باشد. این عوامل عبارتند از :
- در صورتی که فیستول به طور کامل درمان نشود دوباره برمیگردد.
- تجربه ی داشتن جراحی یا جراحت
- بیماری های زمینه ای فرد که سیستم ایمنی را ضعیف میکند.
- ابتلا به برخی سرطان ها
- انواع آبسه های مقعدی
- انواع عفونت های گسترده در سایر اندام های بدن
- زخم های ناشی از دفع مدفوع
- خوردن مواد تیز و سفت
- انجام شیمی درمانی ، بیماران دیابتی
- مبتلا به انواع بیماری های گوارشی و روده
روشهای پیشگیری از ایجاد فیستول در مقعد و روده
پیشگیری از فیستول مقعدی با تغذیه، پاکسازی و اجابت مزاج منظم امکان پذیر است. روشهای خانگی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری و عوارض آن عبارتند از: تغذیه، اجابت مزاج منظم و نظافت.
- تغذیه: متاسفانه امروزه که بیشتر عادات غذایی ما به سمت فست فودها سوق داده شده و سبزیجات، میوه ها و غذاهای فیبردار به اندازه کافی مصرف نمی شود، یبوست یا اسهال بروز می کند. تمام این اتفاقات باعث ایجاد فیستول مقعدی می شود. برای جلوگیری از ایجاد آن، اولین کاری که باید انجام دهید تغییر عادات غذایی است.
- اجابت مزاج و نظافت منظم: تاخیر در دفع مدفوع برای مدت طولانی باعث سفت شدن مدفوع می شود و نیرویی که در حین اجابت مزاج ایجاد می شود منجر به آسیب به بافت مقعد می شود. با استفاده از آب فراوان و انتخاب دستمال توالت نرم برای تمیز کردن پس از اجابت مزاج می توان از فیستول مقعدی پیشگیری کرد.
پرسش و پاسخ های فیستول چیست
فیستول منفذی است بین نواحی از بدن که معمولاً به هم متصل نیستند. گاهی اوقات این عارضه می تواند ناشی از درمان بعد از سرطان باشد. به ندرت، فیستول می تواند در اثر رشد سرطان در ناحیه ای از بدن ایجاد شود. فیستول های ناشی از سرطان نادر هستند و ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد تا ایجاد شوند.
فیستول می تواند باعث ناراحتی زیادی شود و در صورت عدم درمان ممکن است عوارض جدی ایجاد کند. برخی از فیستول ها می توانند باعث عفونت باکتریایی شوند که ممکن است منجر به سپسیس شود، وضعیت خطرناکی که می تواند منجر به فشار خون پایین، آسیب اندام یا حتی مرگ شود.
در صورت درمان به موقع، هیچ خطری برای فرد ندارد ولی اگر مدت طولانی در ناحیه مقعد بماند، میتواند تبدیل به سپسیس و در نهایت منجر به مرگ شود.
خیر. به وجود آمدن این بیماری کاملا به زندگی فرد و شرایط جسمانی او بستگی داشته و ارثی نیست.
فیستولوگرافی چیست؟
ایا فیستول روده باعث سرطان میشود؟؟
سلام در صورتی که فونت فیستول وارد خون شود احتمال سرطانی شدن وجود دارد
من خیلی مقعدم میسوزه و ترشح داره میتونه که فیستول باشه؟؟
سلام این مورد برای اثبات فیستول به تنهایی کافی نیست. باید برای معاینه حضوری مراجعه کنید ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸
ببخشید دکتر فیستولوگرافی چیست؟؟ پزشک برای من نوشته
سلام، به عکس برداری از مسیر فیستول میگویند
فیستول شکمی همون فیستول رکتومه؟
سلام خیر این دو نوع باهم کاملا فرق دارن برای اطلاع کامل لطفا پاراگراف انواع فیستول را مطالعه کنید.
بیماری فیستول در مردان واقعا دردناکه تره دوستان من خواهرمم به این بیماری دچار شد ولی اندازه من اذیت نشد
احتمال بازگشت فیستول بعد از عمل چقدره؟ لیزر کنیم بهتره و برنمیگرده یا جراحی؟
سلام من بعد از یک سال و نیم متوجه شدم که فیستول واژن دارم ایا باعث سرطان میشه؟
سلام در صورتی که سریع درمان کنید خیر. برای تعیین نوبت و مشاوره لطفا تماس بگیرید: ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸