فیستول مقعدی یک تونل ملتهب کوچک است که از ناحیه آبسه در دیواره داخلی مقعد به پوست اطراف سوراخ باسن باز می شود. علت فیستول ممکن است از این آبسه ها بوده یا بنا به دلایلی مانند بیماری مزمن روده و رادیوتراپی باشد.
بیماران اغلب بعد از ابتلا به این بیماری درد و سوزش زیادی در ناحیه مقعدی حس می کنند. فیستول مقعدی ممکن است به شکل یک کانال یا از چندین کانال به شکل شاخه های درخت تشکیل شده باشد.
نکته ای که در ارتباط با درمان فیستول مقعدی وجود دارد، مسیرهایی از بدن بوده که این تونل های کوچک و باریک از آنها عبور میکنند. زیرا نسبت به مکان تشکیل شده، روشهای درمان آن نیز متفاوت است.
Anal fistula is often the result of a previous or existing abscess. Anal abscess is the accumulation of pus around the anus as a result of inflammation.
فیستول مقعدی اغلب نتیجه یک آبسه قبلی یا موجود در باسن است. آبسه مقعدی تجمع چرک در اطراف مقعد در نتیجه التهاب است.
drnecdetderici.com
همچنین بخوانید: لیزر فیستول مقعدی چگونه است؟
علائم فیستول مقعدی چیست؟
علائم فیستول مقعدی می تواند با بیماری هایی مانند شقاق یا بواسیر اشتباه گرفته شود. در صورتی که این عارضه نسبت به دو بیماری دیگر خطرناک تر است. برای اطلاع از نشانه های هر بیماری لازم بوده به دقت موارد زیر را مطالعه نمایید:
- درد و تورم در داخل و اطراف مقعد
- خارش و سوزش مقعد
- مشکل در نشستن
- قرمزی در رکتوم
- احساس نیاز دائمی دفع مدفوع
- ترشحات بدبو یا خونی در اطراف راست روده
- کثیف شدن لباس زیر
- سوزش خفیف برای نوع خفیف و سوزش شدید در صورت حاد شدن بیماری
- ادرار دردناک و ملتهب شدن مثانه
- علائمی مانند یبوست نیز میتواند وجود داشته باشد
هنگامی که یبوست همراه با این بیماری عفونی وجود داشته باشد، احتمال تشکیل آبسه های کوچک و درشت بالا می رود. اگر بیمار از جراحی فیستول اجتناب کند و بدون توجه به ایجاد آبسه ها به زندگی خود ادامه دهد، ممکن است تونل های جدیدی تشکیل شود که به مراتب فرآیند درمان را سخت تر میکند.
این اتفاق می تواند بیماری را بسیار پیچیده کند. بیمارانی که فیستول دارند باید مراقب باشند که دچار یبوست نشوند. برای این کار باید آب فراوان نوشید و غذاهای فیبری مصرف کرد.
همچنین بخوانید: بهترین جراح فیستول کیست؟
علت فیستول مقعدی چیست؟
مهمترین علت فیستول و آبسه رکتوم التهاب غدد زیر پوست و بین ماهیچه های مقعد است. این بیماری علائم زیادی دارد. سایر علت های تشکیل این تونل چرکی شامل موارد زیر هستند:
- حمله حاد اسهال
- ضربه ناشی از جسم خارجی
- اجابت مزاج سخت
- شقاق مقعدی ملتهب
- هماتوم مقعدی ملتهب
- انگل‌های روده
- کرم‌های ناحیه مقعد
- بیماری کرون
- سل و دیورتیکولیت
- کولیت اولسراتیو
- التهاب روده‌ای
- سرطان روده و عفونت های جدی دستگاه تناسلی. مانند بیماری های مقاربتی و انواع زگیل تناسلی
روش تشخیص چگونه است؟
تشخیص فیستول مقعدی بیشتر با معاینه پزشکی انجام می شود. سیر بیماری در اطراف مقعد، پیچیده بودن یا نبودن آن، وجود بیماری مزمن روده و نحوه انجام جراحی را می توان با روش های تشخیصی زیر مشخص کرد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی
- رکتوسیگموئیدوسکوپی/ کولونوسکوپی
- فیستولوگرافی
همچنین بخوانید: هزینه درمان فیستول با لیزر و عمل جراحی
انواع فیستول چیست؟
انواع فیستول مقعدی با توجه به ساختار فیستول و سرعت انتشار آن نام گذاری می شوند. بیشتر این تونل های مقعدی از نوع ساده هستند و در صورت عدم درمان پیشرفت آنها اجتناب ناپذیر است.
هنگامی که این بیماری شروع به رشد کرده و پیشرفت می کند، مشکلات جدی برای بیمار ایجاد می کند و این امر درمان را دشوار می کند.
انواع فیستول مقعدی عبارتند از:
- فیستول بین اسفنکتریک: تقریبا اکثر فیستول های مقعدی از این نوع فیستول هستند. نوعی فیستول است که با عبور از ماهیچه های اطراف مقعد به سمت سطح پوست پخش می شود.
- ترانس اسفنکتریک: نوعی از بیماری بوده که با عبور از بیرونی ترین عضله کنترل کننده مقعد به سمت سطح پوست پخش می شود.
- سوپر اسفنکتریک: نوعی فیستول است که با عبور از تمام عضلات اطراف مقعد به سمت سطح پوست می رود.
- خارج اسفنکتریک: بخش کوچکی از بیماری فیستول مقعدی را تشکیل می دهد و نوعی فیستول بدون التهاب در منشا آن است.
روشهای درمان
برای شرایط بیماران امروزه، هنوز هیچ درمان دارویی برای فیستول مقعدی وجود ندارد. درمان جراحی همیشه در این موارد مورد نیاز است. اگر این تونل چرکی شامل قسمت کوچکی از عضله اسفنکتر باشد، فیستولوتومی انجام می شود.
- درمان فیستول با لیزر: این روش کم تهاجمی از انرژی لیزر برای انجام فرآیند درمان استفاده می شود. یک فیبر شعاعی پرتو لیزر را به مسیر فیستول ساطع می کند و باعث انقباض بافت شده که در نتیجه منجر به بسته شدن کانال و خشک شدن عفونت خواهد شد. این روش به عنوان کم تهاجمی ترین و راه بدون عوارض نامیده شده است.
- فیستولوتومی فرآیند باز کردن پوست و بریدن قسمت کوچکی از اسفنکتر مقعدی بوده که دهان خارجی و داخلی فیستول را به هم متصل میکند و مسیر عبوری را به زخم تبدیل میکند که سپس به تدریج از داخل به بیرون شروع به ترمیم می کند.
- در مواردی که مرض آبسه و کانال چرکی را هم زمان داشته باشد، می توان هر دو را در حین تخلیه آبسه با جراحی انجام داد. در برخی موارد، فیستول ممکن است پس از اولین تخلیه ظاهر شود. با این حال، برخی از فیبرهای عضلانی اسفنکتر نیز در طی این روش برداشته می‌شوند و ممکن است در توانایی دفع مدفوع بیماران کمی بدتر شود.
- علاوه بر این روش، روش های جراحی دیگری نیز وجود دارد که در آن عضلات اسفنکتر بریده نمی شوند. چسب فیبرین یکی از این گزینه هاست. در این روش چسب فیبرین به خط فیستول فشرده شده و این خط کانال پر می شود.
از آنجایی که عضله اسفنکتر بریده نمی شود، اجابت مزاج مشکلی ندارد. نقطه ضعف این روش درصد کم موفقیت است. با این حال، می توان آن را بیش از یک بار انجام داد که عوارض بیشتری دارد.
اگر فیستول درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
در صورتی که این بیماری درمان نشده بماند، در طول سالها منشعب می شود. در این صورت درمان سخت تر شده و همچنین به اعضای دیگر بدن نیز آسیب میزند. روند التهاب مداوم در این منطقه می تواند منجر به سرطان شود.
به دلیل وجود ترشحات ملتهب مداوم، قارچ در اطراف مقعد ایجاد می شود. علاوه بر این، خارش دائمی در ناحیه مقعد مانده و از بین نمی رود که باعث شده بیمار در طولانی مدت از دارو و پمادهای مخصوص استفاده کند.
روشهای پیشگیری
پیشگیری از فیستول مقعدی با تغذیه، پاکسازی و اجابت مزاج منظم امکان پذیر است. روشهای خانگی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری و عوارض آن عبارتند از: تغذیه، اجابت مزاج منظم و نظافت.
- تغذیه: متاسفانه امروزه که بیشتر عادات غذایی ما به سمت فست فودها سوق داده شده و سبزیجات، میوه ها و غذاهای فیبردار به اندازه کافی مصرف نمی شود، یبوست یا اسهال بروز می کند. تمام این اتفاقات باعث ایجاد فیستول مقعدی می شود. برای جلوگیری از ایجاد آن، اولین کاری که باید انجام دهید تغییر عادات غذایی است.
- اجابت مزاج و نظافت منظم: تاخیر در دفع مدفوع برای مدت طولانی باعث سفت شدن مدفوع می شود و نیرویی که در حین اجابت مزاج ایجاد می شود منجر به آسیب به بافت مقعد می شود. با استفاده از آب فراوان و انتخاب دستمال توالت نرم برای تمیز کردن پس از اجابت مزاج می توان از فیستول مقعدی پیشگیری کرد.