فیستول، مجرای غیر طبیعی میان دو بافت است که در فیستول مقعدی این مجرای معمولا میان بافت مخاطی دیواره کانال مقعد و پوست اطراف مقعد ایجاد می شود. این بیماری عفونی و دردناک است و درمان قطعی آن استفاده از روش های تهاجمی و کم تهاجمی جراحی است.
مصرف دارو برای این عارضه تنها می تواند میزان عفونت آن را کاهش دهد و یا از پیشرفت بیماری جلوگیری نماید. در ادامه به معرفی روش های مختلف جراحی فیستول می پردازیم:
انواع روش‌های عمل فیستول
همان طور که ذکر کردیم درمان جراحی در اغلب موارد این بیماری نیاز است. به جز در مواردی محدود که به صورت خود به خود بهبود می یابند، فیستول نیاز به روش تهاجمی درمان دارد. تعیین نوع عمل جراحی فیستول بسته به میزان پیشرفت بیماری، سن بیمار، محل دقیق ایجاد بیماری و… تعیین می شود. این جراحی ها به جز مواردی محدود به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان انجام می‌شوند. اما نیاز به استراحت تا چند روز پس از درمان همچنان وجود دارد. مهمترین روش های جراحی فیستول عبارتند از :
فیستولوتومی
فیستولوتومی مهمترین روش جراحی فیستول است که در اغلب موارد (در حدود ۸۵ تا ۹۵ درصد از کل جراحی) از آن استفاده میشود. در طی این روش جراحی کل مسیر فیستول برش داده شده و باز میشود. محتویات زخم خارج و مسیر بیماری شستشو داده می شود. در این روش ترمیم از داخل به خارج است. این زخم پس از مدتی تبدیل به یک شیار خواهد شد. دوره بهبودی کامل زخم ۱ الی ۲ ماه زمان نیاز دارد. در این درمان پزشک تمام سعی خود را خواهد نمود تا کمترین میزان آسیب به عضله اسفنکتر وارد شود.
استن
این روش نسبتاً سنتی با استفاده از موی دم اسب یا کتان انجام می‌گرفته است و برای عارضه‌های پیچیده تر یا فیستول های درگیر با عضله اسفنکتر از نخ بخیه یا لوله مخصوص تخلیه استفاده میشود.این نخ یا لوله برای حداقل ۶ یا ۱۲ هفته درون کانال بیماری قرار می گیرد و باعث می شود تا مسیر فیستول باز بماند و علاوه بر تخلیه چرک به درمان و بهبود بیماری کمک می نماید. پس از طی این دوره ممکن است پزشک انجام جراحی را تجویز نماید. این روش بیشتر برای افراد در معرض خطر بی اختیاری مورد استفاده قرار می گیرد.
فلپ آدوانسمنت
در طی این روش با استفاده از بافت رکتوم یا پوست اطراف مقعد، فیستول ترمیم میشود. از این روش بیشتر در مورد عارضه‌های پیچیده تر یا افرادی با احتمال بی اختیاری مقعد مورد استفاده قرار می گیرد. میزان عود این روش بالای ۵۰% است.
پلاگین بیولوژیکی
در روش پلاگین از مخاط روده برای ساخت مخروطی استفاده می شود که توسط بخیه به سر خارجی فیستول متصل می شود. بافت جدید اطراف پلاگین رشد نموده و به این ترتیب بیماری درمان خواهد شد. میزان موفقیت این روش بالای ۸۰% گزارش شده است. این روش نیازمند بستری در بیمارستان به مدت ۲۴ ساعت است. پس از انجام این روش ممکن است عوارضی مانند درد، تشکیل آبسه و جابجایی پلاگین را تجربه نمایید.
عوارض بعد از جراحی
مهمترین عوارضی که پس از عمل فیستول پدید می آید به این شرح است :
- درد
- خونریزی
- مشکل دفع ادرار
- عدم کنترل گاز معده و مدفوع : ممکن اثر عمل جراحی باعث آسیب به عضله اسفنکتر شود که به دنبال آن بی اختیاری روی می دهد.
- عفونت : اگر مسیر فیستول به درستی ترمیم نشود این عفونت گسترش یافته و حتی ممکن است سایر بافت ها را درگیر نماید.
