درمان شقاق با لیزر (فیشر مقعدی) بدون نیاز به بستری

شقاق یک نوع بیماری است که تعداد بسیاری از افراد جامعه به آن دچار می شوند. بیماری شقاق با روش‌های گوناگونی درمان می‌شود که در خصوص هر کدام به صورت مجزا خواهیم پرداخت.

مجرای مقعدی آخرین قسمت از روده بزرگ یا رکتوم است که از بدن خارج می‌شود. این مجرا بسیار کوتاه بوده و در حدود ۱-۲ اینچ طول دارد و همچنین دارای دو عضله حلقوی شکل است که به کنترل حرکات روده کمک می کنند. اسفنکتر مقعدی داخلی یک عضله ارادی نیست و همیشه برای جلوگیری از نشت مدفوع از آنجا، به شکل بسته قرار دارد. اسفنکتر مقعدی خارجی یک عضله ارادی است.

یک فیشر مقعدی بیانگر وجود یک پارگی در لایه پوستی مجرای مقعدی یا ورود تروما و آسیب به مجرای مقعدی و خود مقعد است. تروما معمولا در هنگام وجود حرکات سخت روده و یا یبوست رخ می دهد. اغلب افراد ممکن است حرکات دقیق روده شان را که در طی آن درد شروع می‌شود، را به یاد بیاورند.

یک شقاق مقعدی حاد، به پارگی لایه سطحی پوست اطلاق می گردد.

اگر شقاق سطحي بهبودی نداشته باشد، شقاق مقعدی مزمن در طول زمان ایجاد می شود. پارگی عمیق تر شده و به مخاط و یا بافت هایی که عضله اسفنکتر مقعد داخلی را در برگرفته اند، گسترش می یابد.

درمان شقاق با لیزر در کلینیک مهنا

در شقاق حاد می توان از لیزر های کم توان در یک جلسه به درمان شقاق یا فیشر پرداخت.  در این روش لیزر، به ترمیم زخم و کاهش درد کمک شایانی می نماید.

اما در خصوص شقاق مزمن که با درما‌ن‌های محافظه کارانه بهبود نیافته است می توان از لیزرهای پر توان بهره جست. با این نوع لیزر زخم شقاق و زایده پوستی آن از بین رفته و عمل اسفنکتروتومی انجام می‌شود.

با گسترش فناوری و ابداع متدهای نوین و پیشرفته‌ که از عوارض ناچیزی برخوردار هستند، در سریع ترین زمان ممکن می تواند به بیمار کمک کند. لیزر درمانی یکی از این متدهای کم‌ تهاجمی نوین می‌باشد که در حال حاضر در درمان بسیاری از بیماری‌ها نقش بسزایی ایفا می‌کند و در بعضی از بیماری‌ها حتی توانسته جایگزین اعمال جراحی سنگین و پرخطر باشد.

به تازگی لیزر توانسته در درمان شقاق یا فیشر مقعد تاثیر اساسی بگذارد. درمان شقاق با لیزر دارای مزیت های بسیاری نسبت به جراحی به روش سنتی می‌باشد که کمترین مزیت آن نداشتن عارضه‌ بی‌اختیاری مدفوع و گاز روده است.

از دیگر مزایای درمان شقاق مقعد با لیزر عدم نیاز به بیهوشی و تحت نظر پزشک متخصص به شکل سرپایی و عدم نیاز به بستری شدن در بیمارستان است. در این نوع درمان جهت مشاهده محل شکاف یک ابزاری تحت عنوان اسپکولوم را درون مقعد قرار می‌دهند و بعد آن را باز و تنظیم می‌نمایند.

بدون آنکه دست‌کاری و تحریک محل ترک مقعد توسط اشعه‌ی لیزر قسمت آسیب‌دیده را ترمیم می‌کنند. لیزر درمانی یک تکنیک مدرن و بدیع برای درمان شقاق مقعد به شمار می‌آید. در آینده‌ نه چندان دور لیزر می‌تواند تبدیل به جایگزین مناسبی برای سایر روش‌های درمانی شود.

در تحقیقات صورت گرفته بر روی ۲۵ بیمار مرد و زن ۲۰ تا ۷۵ ساله‌ که دچار بیماری شقاق مزمن مقعد شده بودند و تحت لیزر درمانی قرار گرفته بودند، به مدت شش ماه تا یک سال تحت پیگیری بودند و متوجه شدند میزان درد، خونریزی و ابتلا به یبوست در آنان به صورت چشم گیری بهبود یافته بود. از سویی دیگر در هیچ کدام از بیماران، بیماری آنها برنگشته و عود نکرده بود.

همچنین هیچ کدام از آن‌ها دچار بی‌اختیاری مدفوع و یا ناتوانی در کنترل گاز روده نشده بودند. این تحقیقات نشان داد که لیزر درمانی فیشر مقعد درمانی ساده، امن و مثمر ثمر برای درمان آن است که می‌تواند تحت بی‌حسی موضعی در یک مرکز درمانی با کمترین عوارض ممکن بعد از عمل انجام شود.

هزینه درمان با لیزر شقاق یا فیشر مقعدی

هزینه های درمان با لیزر دارای یک مبلغ واحد نیست و خوشبختانه در حال حاضر بیمارانی که دارای بیمه تکمیلی هستند، با رایزنی های صورت گرفته می توانند پس از جراحی با نامه ای از سوی پزشک خود مبلغ عمل خود را از بیمه دزیافت نمایند.

یک مساله دیگری که بسیاری از بیماران عزیز از ما در تماس تلفنی خواستار هستند هزینه درمان با لیزر می باشد. خطاب به این دسته از عزیزان باید گفت که حتما بایستی به پزشک مراجعه کرده تا پس از معاینه بتوان هزینه عمل را به آنان اعلام کرد.

بیماری شقاق مقعدی چیست؟

شقاق مقعدی، یک پارگی کوچک در پوست بیش از حد کشیده شده در مقعد است که ممکن است در مواقعی که مدفوع به سختی خارج می شود، رخ دهد. یبوست شایعترین علت ایجاد شقاق مقعدی است.

انواع شقاق یا فیشر

شقاق یا فیشر دارای دو حالت حاد و مزمن می باشند که برای درمان هر کدام روش های مختلفی وجود دارد

شقاق حاد

برای درمان شقاق از چندین روش می توان بهره جست که بطور هم زمان استفاده می شوند و تقریبا پس از ۱۰ روز بیمار بهبود می یابد.

•  استفاده از موادی که باعث زیاد شدن حجم مدفوع می شود و مدفوع را نرم می کند مانند: غذایی فیبردار( کلم ، کاهو ، خیار، سیب همراه پوست آن) ، میوه جات ، مخلوط خاکشیر و آب ، اسفرزه محلول در آب ، انجیر خشک که ز قبل خیسانده شده است و یا مصرف دارو هایی مانند پسیلیوم ، شربت لاکتولوز یا شربت منیزیم
•  نشستن در لگن آب گرم که آغشته به چند قطره بتادین باشد (هر روز ۳ تا ۵ بار و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه)
•  مصرف دارو های مسکن مثل پماد بی حسی لیدوکائین که به صورت موضعی باید از آن استفاده کرد یا دارو های مسکن خوراکی.
•  مصرف دارو هایی که خون رسانی به این ناحیه را افزایش می دهد مثل پماد نیترو گلیسیرین. این پماد با اتساع عروق خونی ناحیه مقعد سبب افزایش خون رسانی به این قسمت شده و در نهایت منجر به ترمیم زخم در مدت زمان کوتاه تری می شود. گفتنی است در برخی موارد استفاده از این دارو باعث سوزش در محل یا سر درد می شود. از این دارو می توان در روز ۲ الی ۳ مرتبه به صورت موضعی استفاده کرد.

این درمان ها به طور تقریبی همیشه باعث بهبود فیشر حاد شده اند اما در خصوص فیشر یا شقاق مزمن تنها در نیمی از موارد منجر به بهبودی شده و نیمی دیگر منجر به جراحی شده اند.

شقاق مزمن

زمانی که شقاق مزمن با درمان دارویی بهبود نیابد بایستی اقدام به جراحی کرد. شیوه جراحی شقاق به این صورت است که بخشی از عضله داخلی مقعد را که دچار انقباض شده است می برند و این برش باعث انقباض عضله شده و بیمار دیگر دردی را احساس نمی کند.

بعد از رفع درد ، زخم مقعد به مرور زمان التیام می یابد. جراحی شقاق باعث از بین رفتن درد خواهد شد اما درد مربوط به برش و انجام جراحی تا چند روز ادامه دارد که می توان با استفاده از مسکن ها آن را کنترل کرد. در صورتی که شقاق مزمن در محلی به جز خط وسط مشاهده شود می تواند بیانگر بیماری های دیگری مانند کرون، ایدز، سیفلیس، سل و یا لوسمی باشد.

علائم و نشانه های شقاق یا فیشر مقعدی

شما چگونه می توانید متوجه شوید که فیشر مقعدی دارید؟

1. وجود درد در هنگام عبور حرکات روده ای سخت و همچنین درد شدیدی که بعدا نیز ادامه می یابد، شایع ترین نشانه های شقاق مقعدی هستند. حالت نشستن با وجود یک شقاق مقعدی می تواند کاملا دردناک باشد.
2. چند قطره خون در کاسه توالت و یا هنگام پاک کردن مقعد ممکن است که دیده شود. در یک نوزاد ممکن است خون در پوشک وجود داشته باشد .
3. عضلات اسفنکتر که مقعد را احاطه کرده اند و به جلوگیری از نشت مدفوع کمک می کنند ممکن است به حالت اسپاسم در آمده و لذا باعث درد طولانی تر ناشی از یک شقاق مقعدی شوند.

علل شقاق مقعدی چیست؟

علت ابتلا به بیماری شقاق یا فیشر، ضربه و فشار به پوشش داخلی دیواره‌ی مقعد در حین مدفوع کردن یا دیگر علل کشش کانال مقعد ترک یا شکاف می باشد. شایان ذکر است تا کنون دلیل مشخصی برای ابتلا به این بیماری به دست نیامده است، ولی پزشکان معتقدند که عامل شروع بیماری همین ضربه‌ی سخت به دیواره کانال مقعد است.

در بعضی مواقع ضربه به علت حرکت مدفوع خشک و سفت یا خیلی شل می‌تواند به دیواره‌ی مخاطی مقعد صدمه وارد کند. کسانی که عضلات دریچه‌ای ناحیه‌ی مقعد تنگ‌تری دارند بیشتر دچار شقاق مقعدی یا فیشر می شوند. ایجاد شکاف به دلیل برخورداری از بیماری التهابی روده، عفونت مقعد و تومور از نادرترین علل ابتلا به بیماری فیشر مقعدی به شمار می آیند.

افراد با رژیم‌های غذایی نادرست و عدم مصرف کافی مواد غذایی پرفیبر مثل میوه و سبزیجات خود را در معرض ابتلا به بیماری فیشر مقعدی قرار می‌دهند. از سویی دیگر جراحی‌های ناحیه‌ی مقعد و تنگی دریچه‌ی مقعدی به هر دلیل فرد را مستعد ابتلا به شقاق مقعدی می نماید و همین امر باعث آسیب ناشی از ضربه‌ی مدفوع سفت و سخت قرار می‌دهد که خود مکانیزم ایجاد این عارضه است.

راه و روش های درمان شقاق یا فیشر مقعدی

اهداف درمان های اولیه ای که برای شقاق‌های مقعدی طراحی شده اند و اغلب بسیار موفقیت آمیز نیز هستند، مبتنی بر نرم تر کردن مدفوع و گذر آسان تر آن از مقعد و جلوگیری از بروز یبوست می باشند.

نوشیدن مایعات فراوان و گرفتن یک رژیم غذایی با داشتن فیبر بالا واحتمالا استفاده از نرم کننده ها و حجم دهنده های مدفوعی در این روش ها انجام می پذیرد. گاهی اوقات استفاده از ملین ها نیز ممکن است برای کمک به تحریک حرکات روده ای مورد استفاده قرار گیرد اما استفاده طولانی مدت از آن ها همیشه مناسب نیست.

رویکرد دوم درمانی شامل کاهش اسپاسم اسفنکتر مقعدی است. اغلب مواقع تنها وسیله مورد نیاز، استفاده منظم از حمام Sitz معمولی، یعنی نشستن در داخل یک لگن آب گرم است که اجازه می دهد عضلات مقعدی ریلکس شوند. پمادهایی نیز در دسترس است و ممکن است در صورتی که درمان های پایه ای بی تاثیر بوده باشند، برای کمک به کاهش اسپاسم اسفنکتر تجویز شوند.

زمان مراجعه به دکتر متخصص جهت درمان شقاق مقعدی

وجود خون در مدفوع هرگز طبیعی نیست و در مورد هر نوع خونریزی بایستی موضوع را به یک متخصص بهداشت و درمان اطلاع دهید. خونریزی از یک شقاق مقعدی کم است و معمولا فقط چند قطره خون در کاسه توالت و یا هنگام پاک کردن دیده می شود. خون با مدفوع مخلوط نشده است.

اگر میزان قابل توجه خونریزی وجود داشته باشد و یا اگر بیمار از سرگیجه، تنگی نفس و یا درد شکم شکایت کند، با تلفن مرکز اورژانس پزشکی محلی خود تماس بگیرید.

درد یک شقاق مقعدی می تواند بسیار شدید باشد و منطقی است و باید برای مشاوره به بهترین پزشک در خصوص تشخیص بیماری و روش های تسکین درد مراجعه نمود.

آیا آزمایشاتی برای تشخیص وجود دارد؟

تشخیص شقاق مقعدی معمولا پس از آنکه متخصص مراقبت های بهداشتی سابقه شکایت و نارضایتی بیمار را گرفته و معاینات بالینی را انجام می دهد، انجام می شود. تاریخچه وجود یبوست که متعاقب حرکات روده ای دردناک بوده و بعدا نیز ادامه می یابد، اغلب برای تشخیص اولیه کافی است.

معاینه بالینی معمولا به بررسی مقعد محدود می شود، که وجود شکاف ها و پارگی ها در پوست اطراف مقعد مورد بررسی واقع می گردد. به علت وجود درد و ناراحتی در حین معاینه رکتوم، معمولا بخشی از این روند که در طی آن، یک انگشت پزشک برای بررسی وجود هر نوع موارد غیر طبیعی و یا حضور خون، به داخل رکتوم فرد بیمار وارد می شود، انجام نمی شود.

اگر شقاق دیده نشود و تردید در مورد تشخیص آن وجود داشته باشد، ممکن است که انجام یک سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیردر نظر گرفته شود، فرایندی که در آن پزشک مراقبت های بهداشتی، یک لوله کوتاه دارای یک منبع نوری را به داخل مجرای مقعدی وارد می کند تا آن ناحیه را بررسی کند.

معمولا از پماد لیدوکائین به عنوان یک ماده بی حس کننده استفاده می شود تا روند مذکور کمتر دردناک و ناراحت کننده باشد.انجام هیچ نوع آزمایش خون دیگر و یا اشعه ایکس لازم نیست.
شقاق‌های مقعدی که به علت یبوست اتفاق می افتند معمولا در ناحیه خط میانی یافت می شوند. اگر شقاق به طرف دیگر قرار گرفته باشد، سایر عوامل بیماری زا ممکن است که علت آن باشند، که از جمله می توان به بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده) عفونتHIV و سرطان اشاره کرد .