زخم مقعدی یا Rectal Scare به معنی هر نوع زخم یا بریدگی در ناحیه مقعد است. این حالت ممکن است به دلیل تحریک یا خشونت همراه با فشار در این قسمت از بدن ایجاد شود، مانند زور زدن زمان دفع مدفوعی سفت و سخت یا انجام بعضی از فعالیت های جنسی (رابطه مقعدی).
علائم زخم مقعدی شامل درد، خونریزی، سوزش و تورم در منطقه مقعد هستند. در صورت وجود این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی از وضعیت کنونی شما داشته باشد و درمان مناسبی برای زخم تجویز شود. در بعضی موارد، نیاز به جراحی ممکن است وجود داشته باشد. به هر حال، این حالت را نباید نادیده گرفت و باید به طور سریع اقدام به درمان آن کرد.
علت زخم شدن مقعد چیست؟
دلایل زخم شدن داخل و بیرون مقعد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- هموروئید یا بواسیر: این بیماری ناشی از تورم و التهاب رگ های مقعدی بوده که می تواند منجر به زخم شدن داخل و بیرون مقعد شود.
- عفونت های مقعدی: عفونت های باکتریایی یا قارچی در ناحیه مقعد ممکن است باعث این عارضه شوند.
- بیماری التهابی روده: برخی از بیماری های التهابی روده مانند کولیت التهابی و بیماری کرون نیز می توانند باعث ایجاد زخم مقعدی شوند.
- تغذیه نامناسب: مصرف غذاهای چرب، پر فیبر و نامناسب ممکن است باعث تحریک روده و زخم شدن داخل و بیرون مقعد شود.
- تروما: ضربه ها و صدمات مستقیم به ناحیه نشیمنگاه می‌توانند باعث بریدگی و شکاف رکتال شوند.
- سرطان: سرطان مقعد و روده نیز میتواند باعث بریدگی های رکتال شود.
برای تشخیص دقیق علت زخم شدن داخل و بیرون مقعد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
برای تشخیص دقیق این عارضه توسط پزشک و تعیین نوبت با ما تماس بگیرید:
تشخیص علت زخم شدن داخل و خارج مقعد
علائم و نشانه های زخم شدن داخل و خارج مقعد
علائم و نشانه های زخم مقعدی شامل موارد زیر می باشند:
- درد مقعدی: درد شدید در قسمت رکتوم، به ویژه در هنگام تحریک مانند تغییر وضعیت بدن، احساس دستکشی و یا پس از انجام فعالیت جنسی.
- خونریزی مقعد: خونریزی در ناحیه رکتال، به ویژه پس از انجام فعالیت جنسی، استفاده از توالت، یا تحریک شدید در منطقه. همچنین بعد از آن ممکن است خون در مدفوع را نیز تجربه کنید.
- سوزش مقعدی: سوزش و تحریک در منطقه مقعد، به ویژه پس از استفاده از توالت.
- تورم: تورم و قرمزی در قسمت مقعد.
- تغییرات در رفتار روده: تغییرات در رفتار روده مانند اسهال، یبوست، یا تغییرات در شکل مدفوع.
- احساس ناراحتی: احساس ناراحتی در ناحیه نشیمنگاهی.
با توجه به اینکه علائم و نشانه های زخم مقعدی شبیه به علائم بعضی از بیماری های دیگر مانند هموروئید و عفونت های مقعدی هستند، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: درمان خشکی مقعد + علت و پیشگیری [بهترین پماد]
روشهای درمان زخم مقعدی
درمان نکردن هرگونه پارگی میتواند به مرور زمان همراه با عفونت و عوارض شدیدی باشد که حتی ساده ترین کارهای روزمره مانند نشستن را نیز برای بیمار سخت کند. روش های درمانی برای بریدگی ناحیه نشیمنگاه به شرح زیر است:
- تغییر رژیم غذایی: مصرف غذاهای سبک و پر فیبر، محدود کردن مصرف چربی ها و نوشیدن آب بیشتر میتواند به بهبودی و درمان زخم شدن مقعد کمک کند.
- داروهای ضد التهاب و ضد درد: داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و پاراستامول می توانند در کاهش التهاب و درد کمک کنند.
Initial treatment is medical and aimed at eliminating constipation, softening stools, and reducing anal sphincter spasm.
درمان اولیه دارویی است و با هدف از بین بردن یبوست، نرم شدن مدفوع و کاهش اسپاسم اسفنکتر مقعدی انجام می شود. چندین روش برای کاهش اسپاسم اسفنکتر مقعدی وجود دارد که در ادامه توضیح داده خواهد شد. این اقدامات در ۶۰ تا ۹۰ درصد بیماران موفقیت آمیز است. با این حال، برخی از بیماران ممکن است بهبود پیدا نکنند، یا ممکن است زخم مقعد عود مکرر داشته باشند. چنین بیمارانی ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند که در بیش از ۹۵ درصد موارد موفقیت آمیز است.
https://www.uptodate.com/contents/anal-fissure-beyond-the-basics/print
پماد برای درمان زخم مقعدی و دارو
استفاده از کرم های ضد التهاب و ضد عفونی کننده یکی از بهترین روشها برای درمان این عارضه است. زیرا می توانند در بهبودی این عارضه کمک کنند. درمان زخم مقعدی بستگی به شدت و نوع آن دارد. در صورتی که زخم سطحی باشد، معمولاً با مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک، بهبود می یابد.
در صورتی که زخم عمیق و خونریزی دار باشد، ممکن است پزشک داروهای ضد باکتریایی (مانند سولفامتوکسازول و تریمتوپریم) و داروهای ضد التهاب استروئیدی (مانند پردنیزولون) را تجویز کند.
همچنین، برای کاهش درد و التهاب، می توان از کرم های موضعی حاوی پماد لیدوکائین و هیدروکورتیزون استفاده کرد.
نیفدیپین موضعی و نیتروگلیسیرین موضعی ۲ نمونه دیگر از داروهای موثر بوده که با کاهش فشار داخلی اسفنکتر مقعد عمل می کند. نیفدیپین به شکل قرص برای سایر نشانه‌ها (مثلاً برای درمان فشار خون بالا) در دسترس است، اما زمانی که در یک درمان موضعی ترکیب شده و مستقیماً روی پوست پری مقعد اعمال میشود، بهتر است برای درمان زخم استفاده شود. درمان موضعی با نیفدیپین ۰٫۲ تا ۰٫۳ درصد دو تا چهار بار در روز عوارض جانبی کمی دارد.
نیتروگلیسیرین همچنین باعث کاهش فشار اسفنکتر داخلی مقعد می شود که درد را کاهش می دهد و بهبودی را تسهیل می کند.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یک روش درمانی غیر جراحی برای زخم مقعدی است. این روش با استفاده از نور لیزر قوی، بافت زخم را تحریک کرده و بهبودی آن را تسریع می کند. برای این روش، پزشک ابتدا باید زخم را با استفاده از آنوسکوپی تشخیص دهد و سپس با استفاده از دستگاه لیزر، نور لیزر را به صورت مستقیم بر روی زخم تابانده و بافت زخم را تحریک کند.
این روش درمانی معمولاً برای بریدگی های کوچک و درمان نشده مناسب است و به عنوان یک روش درمانی جایگزین برای جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، قبل از شروع هرگونه درمان، بهتر است با پزشک خود در مورد روش های درمانی مختلف و مزایا و معایب هرکدام صحبت کنید.
جراحی
در موارد شدید زخم های عمیق همراه با عفونت، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی با استفاده از ابزار جراحی به این شکل بوده که پزشک با استفاده از ابزار جراحی (مانند شفت یا کاتر) زخم را بریده و تخلیه میکند. این روش برای زخم های بزرگ و عمیق مناسب است و معمولاً با بخیه زدن بافت پس از عمل همراه است.
در روش جراحی، بعد از عمل، باید به دستور پزشک داروهای ضد التهاب و درد مصرف شود و همچنین رعایت تغذیه مناسب و بهداشت محل عمل الزامی است.
برای درمان زخم شدن مقعد بهتر است به پزشک مراجعه کنید و روش درمانی مناسب را برای خود انتخاب کنید.
چگونه زخم مقعدی را تشخیص دهیم؟
تشخیص زخم مقعدی بر اساس علائم و نشانه هایی که بیمار دارد، انجام می شود. برخی از روش های تشخیص عبارتند از:
- معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی رکتوم یا راست روده و اطراف آن، علائم و نشانه های احتمال وجود هرگونه شکاف را بررسی می کند.
- آنوسکوپی: در این روش، یک دستگاه آنوسکوپ به کمک یک لامپ کوچک وارد مقعد شده تا پزشک بتواند با دیدن دقیق تر زخم مقعدی را تشخیص دهد.
- معاینه خونریزی: اگر هر عارضه ای در رکتوم باعث خونریزی شده باشد، آزمایش خون ممکن است نشان دهنده وجود خونریزی باشد.
- بررسی نمونه بافت (بیوپسی): در برخی موارد، نمونه بافت زخم مقعدی برای تشخیص دقیق تر به آزمایشگاه ارسال می شود.
برای تشخیص دقیق تر هر نوع ناهنجاری در ناحیه نشیمنگاهی، بهتر است به پزشک متخصص همان بیماری مراجعه کرده و روش تشخیص مناسب را برای خود انتخاب کنید.
روشهای پیشگیری از زخم شدن مقعد
برای پیشگیری از زخم شدن مقعد، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- تغذیه سالم و مناسب: مصرف مواد غذایی با فیبر بالا و محدود کردن مصرف غذاهای چرب و ناسالم میتواند به پیشگیری از زخم شدن کمک کند.
- نوشیدن آب به مقدار کافی: نوشیدن آب به مقدار کافی می تواند به جلوگیری از تشکیل مدفوع خشک و ترشحات تحریک کننده مقعد کمک کند.
- استفاده از دستمال های خشک و نرم: استفاده از دستمال های خشک و نرم برای پاکسازی منطقه مقعد میتواند به جلوگیری از آسیب دیدگی پوست و زخم شدن مقعد کمک کند.
- استفاده از صندلی توالت مناسب: استفاده از صندلی توالت مناسب و قرار دادن پایانه های پایانی روی آن به جای استفاده از توالت سنتی میتواند به جلوگیری از فشار بر روی مقعد کمک کند.
- تمرینات ورزشی: انجام تمرینات ورزشی، به خصوص تمریناتی که به تقویت عضلات مقعد کمک می‌کنند، میتواند به پیشگیری از زخم شدن مقعد کمک کند.
- استفاده از کرم های ضد التهاب: استفاده از کرم های ضد التهاب میتواند به کاهش التهاب و درد در ناحیه مقعد کمک کند.
عوارض زخم شدن داخل یا خارج از مقعد چیست؟
این عارضه میتواند همراه با خطرات و سختی هایی در ناحیه حساس مقعد بوده و زندگی روزمره یا حتی کوچک ترین فعالیت ها را برای بیمار دشوار و پر از رنج کند. در صورتی که هر کدام از عوارض زیر را داشتید، بهتر است قبل از بدتر شدن آن به دکتر شقاق بروید:
- درد: زخم شدن مقعد معمولا از یک درد کوتاه آنی شروع شده و به درد های طولانی مدت به علت عدم درمان تبدیل میشود.
- خونریزی: زخم مقعدی معمولا یک پارگی حساسی است که میتواند با خروج هر بار مدفوع یا احساس به دفع خونریزی کرده و باعث کثیف شدن لباس زیر شود.
- سوزش و خارش: زخم شدن مقعد ممکن است باعث سوزش و خارش مقعدی شود که ممکن است باعث عدم راحتی و تحریک شده شدن ناحیه شود.
- تورم: هر زخمی حتی اگر روی دست هم ایجاد شود، با التهاب همراه است ولی این ملتهب شدن در مقعد میتواند عبور مدفوع را سخت کرده و این ناحیه را در معرض زخم های جدید قرار دهد.
- عفونت: زمانی که قسمتی از بدن زخم میشود، آن ناحیه را در معرض جذب باکتری قرار میدهد. در مقعد نیز همینطور است. حتی در این ناحیه به علت رطوبت بیشتر و باکتری های بسیار مضر مدفوع، بیشتر از هر قسمت دیگری در معرض جذب آلودگی بوده که در نتیجه عفونت میکند.
- مشکلات در رابطه جنسی: برخی از زوج ها به علت داشتن رابطه مقعدی به این عارضه مبتلا میشوند. بعد از ایجاد زخم، افراد دیگر قادر به انجام رابطه مقعدی نیستند.
- استرس روحی: زخم شدن مقعد ممکن است باعث اسپاسم مقعدی و در نتیجه استرس روحی شود. داشتن استرس مداوم میتواند مقعد را در معرض زخم های جدید هم قرار دهد.
در صورت بروز هر یک از این عوارض، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا بررسی شود که آیا نیاز به درمان جدی تری دارید یا خیر.
سلام و عرض ادب خدمت شما…دکتر من دو روز پیش بعد از دستشوی رفتن موقعه شستن مقعد متوجه درد در اون ناحیه شدم به طوری که احساس درد شدم .الانم نگاه کردم مقعد دچار خراش هست و قرمز رنگ در حد زخم هستش .خیلی کم از درون احساس درد دارم و حتا احساس خارش از بیرن ..لطف کنید جواب بدید ممنون میشم
با سلام، تا زمانی که معاینه دقیق صورت نگیره نمیشه برای تشخیص بیماری اقدام کرد برای مشاوره و تشخیص تماس بگیرید: ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸
سلام وقت بخیر اقای دکتر من حس سوزش دارم درون مقعد و موقع دفع ولی هیچ علائمی ندارم واکسن گارداسیلم زدم البته حس زخم دارم از چی هست؟!چیکار کنم هیچ نشونه علامتی ندارم ولی یبوست دارم رابطه هم حدود یک هفته پیش داشتم ..
سلام آقای دکتر مقعدم زخم شده باید چیکار کنم
لطفا روشهای درمان رو با دقت مطالعه کنید و در صورت سوال با مشاوران تماس بگیرید: ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸