علت خارش و سوزش مقعد و عوامل تحریک کننده و به وجود آورنده آن

با آنکه خاراندن این فسمت هیچ کمکی به رفع این مشکل نمی کند و تنها باعث التهاب و تحریک پوست نواحی مقعد می‌گردد اما باز هم افراد مبتلا این کار را انجام می دهند. میزان خارش با عرق کردن، آب و هوای گرم، و همچنین استفاده از لباس های تنگ و نایلونی، فشار و نشستن بیشتر می شود.

این عارضه می‌تواند به شکل خارش درونی نیز نمود پیدا کند که یک عکس العمل حساسیتی به موادیست که در داخل مدفوع یا التهاب بافت درون روده است می باشد. در بعضی مواقع خارش به حدی تشدید پیدا می کند  که فرد دچار  سوزش و درد می‌شود.

این مشکل اغلب پس از دفع مدفوع  و خواب اتفاق می افتد،اما امکان دارد به صورت دائم و حاد هم خود را  نشان دهد . خارش مقعد به دو صورت است، اولیه و ثانویه  که در نوع اولیه دلیل آن نا مشخص است و درنوع ثانویه، برای این اتفاق دلیل و راه درمانی وجود دارد.

خشک نگه داشتن این قسمت از بدن پس از  تعریق و اجابت مزاج کار ساده ای نیست. داشتن حس خارش در قسمت مقعد فرد را وادار می کند تا آن قسمت را بخاراند و آن قسمت را تحریک کند که باعث التهاب پوست می شود و در نتیجه قسمت بیشتری از پوست دچار خارش می شود با اینکه این عارضه یک مساله آزاردهنده است ولی خیلی کم اتفاق می افتذ که پیش زمینه یک بیماری خطرناک باشد.

در صورتی که خارش با عوامل دیگری همراه باشد می‌تواند بیانگر یک بیماری باشد. این مشکل می تواند برای هر فرد با هر شرایط و سنی به وجود بیاید، ولی این طور به نظر می آید که در افراد  بین ۳۰ تا ۵۰ سال ببشتر رخ می دهد و با شیوع پنج در صدی در جامعه اتفاق می‌افتد. خارش مقعد در جنس مذکر چهار برابر بیشتر از  بانوان است.

سایر مواردی که با خارش مقعدی همراه است عبارتست از:

• خون در مدفوع
• خونریزی مقعدی
• خارش آلت تناسلی
• قرمزی و التهاب پوست اطراف این ناحیه
• سوزش مقعد
• درد مقعد

علل خارش و سوزش مقعد

دلیل خارش مقعد به عوامل بسیاری وابسته است که از بارزترین آن ها می توان به این موارد اشاره کرد:

خوراکی هایی که باعث تحریک مخاط مقعد می شود مثل: انواع ادویه‌جات، ترشی‌جات، سس تند، چای، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، شکلات، مرکبات، مصرف خوراکی اسیدی مثل مرکبات، گوجه فرنگی، محصولات لبنی و آجیل، همچنین قهوه ها ی کافئین دار یا بدون کافئین یک عامل محرک به شمار می آید.

تحریک رطوبت مقعد: با عدم رعابت خشک نگاه داشتن ناحیه مقعد می‌توان به عارضه خارش مقعد کمک کرد این مساله بیشتر برای ورزشکاران با تعریق بالا و یا افراد چاق بیشتر صدق می کند، همچنین تکرر مدفوع به صورت آبکی و اسهال، ترشحات واژن یا بی‌اختیاری مدفوع هم باعث ایجاد خارش در این ناحیه می‌شود. گفتنی است رطوبت می‌تواند از  طریق عفونت مقعدی، به ویژه  عفونت قارچی، مخصوصا در بیماران مبتلا به دیابت یا HIV ایجاد شود.

استفاده از داروها و آنتی‌بیوتیک‌ها: مداوا با آنتی بیوتیک‌ها می تواند منجر به یک عفونت قارچی و سوزش مقعد شود. و نیز عارضه خارش می‌تواند ناشی از مشکلات عصبی یا یک محرک سیستم عصبی مرکزی مثل داروها باشد.

فیستول مقعدی: کانال‌های ریز غیر عادی (فیستول) به وجود آمده از روده‌ی کوچک یا روده‌ی بزرگ به پوست نواحی مقعد که در پی یک بیماری روده‌ای (مثل بیماری کرون) رخ داده است، می‌تواند با جا به جایی مایعات تحریک کننده‌ی داخل روده به بخش مقعد و پوست نواحی آن سبب خارش و سوزش قسمت آنال گردد.

کرمک: یک کرم کوچکی که تقریبا به اندازه ۱۳ میلی‌متر طول دارد و در بخش پایانی روده زیست می‌کند. این کرم در شب شروع به فعالیت کرده و بیرون می‌آید و دور پوست مقعد تخم‌ریزی می‌کند و شخص با خاراندن آن فسمت دست‌هایش آلوده شده و آن را به مواد غذایی انتقال می‌دهد و باعث آلودگی دهان شده و در نهایت باعث ابتلای سایر افراد خانواده می شود . کرمک یا سایر انگل‌های روده‌ای ممکن است خارش مقعدی مداوم یا مشابه ایجاد کنند.

بواسیر: تورم و التهاب رگ‌های درونی مقعد که به دلیل فشار ناشی از زور زدن هنگام دفع مدفوع سفت و سخت ایجاد شده است می تواند با نشانه‌های مختلفی بروز پیدا کند. افراد مبتلا به هموروئید بسته به نوع بواسیر بیشتر مستعد خارش مقعدی هستند.

شقاق مقعدی: ترک مخاط یا پوست نواحی آنال قادر است ضمن دردناک بودن برای بیمار مشکلات خارش و سوزش مقعد هم به همراه داشته باشد که بسیار برای بیمار شرایط سختی را به وجود می آورد.

مشکلات پوستی: در بعضی مواقع خارش مقعد به دلیل یک عارضه پوستی مثل پسوریازیس یا درماتیت به وجود می آید.

عدم رعایت بهداشت فردی و پیروی از عادات رفتاری اشتباه: استفاده از لوسیون و پاک‌کننده‌ی پوستی محرک، مصرف صابون، دستمال مرطوب یا دستمال توالت های معطر، شستن بی رویه این ناحیه، فشار آوردن به مقعد در زمان استفاده از دستمال همگی باعث التهاب پوستی  و در بعضی موارد سوزش پوست می شود.

بیشتر افراد بر این باورند با فشار آوردن برای تمیز کردن ناحیه‌ی آنال قادر به حذف  عامل محرک هستند. اگر پس از اجابت مزاج درست مقعد را پاک نکنید و آلودگی باقی بماند باعث تحریک پوستی شده و در پی آن خارش مقعد به وجود می آید.

عفونت: امراضی که توسط روابط جنسی ایجاد شده ست یکی از مسائلی است که بر ایچاد خارش مقعد تاثیرگذار است. عفونت حاصل از باکتری مخمر، که اغلب بر بانوان تأثیر می‌گذارد و همچنین عفونت ویروسی زگیل و تبخال تناسلی از عواملی هستند که به راحتی توسط دست به این  ناحیه انتقال پیدا می‌کند و سبب خارش در ناحیه‌ی مقعد می گردد. همچنین  باکتری‌های از قبیل استافیلوکوک یا استرپتوکوک می‌توانند سبب قرمزی و التهاب و خارش پوست ناحیه مقعد گردد که احتیاج به درمان آنتی بیوتیکی دارند.

از مسائل دیگری که بر خارش مقعد تاثیر گذار است می توان به اسهال مزمن، تومورهای مقعد و همچنین امراضی که بر کل سیستم بدن تأثیر می‌گذارند مثل دیابت، لوسمی، لنفوم، نارسایی کلیه، بیماری‌های کبدی (یرقان انسدادی)، کم‌خونی فقر آهن و پرکاری تیروئید اشاره کرد.

یکی دیگر از عوامل خارش مقعد استرس و اضطراب است. بعضی از کارشناسان بر این باورند که استرس به احتمال زیاد بر ایجاد خارش در این ناحیه تاثیر گذار است.