خارش مقعد یا سوزش مقعد یک مساله ی است که برای افراد مبتلا بسیار شرم آور و همچنین عذاب آور است. که باعث کناره گیری افراد به ویژه در کودکان می شود تا به سادگی قادر باشند این قسمت از بدن خود را بخارانند.
با آنکه خاراندن این قسمت هیچ کمکی به رفع این مشکل نمی کند و تنها باعث التهاب و تحریک پوست نواحی مقعد می‌گردد اما باز هم افراد مبتلا این کار را انجام می دهند. میزان خارش با عرق کردن، آب و هوای گرم، و همچنین استفاده از لباس های تنگ و نایلونی، فشار و نشستن بیشتر می شود.
این عارضه می‌تواند به شکل خارش درونی نیز نمود پیدا کند که یک عکس العمل حساسیتی به موادیست که در داخل مدفوع یا التهاب بافت درون روده است می باشد. در بعضی مواقع خارش به حدی تشدید پیدا می کند که فرد دچار سوزش و درد میشود.
سوزش مقعد چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟
این مشکل اغلب پس از دفع مدفوع و خواب اتفاق می افتد،اما امکان دارد به صورت دائم و حاد هم خود را نشان دهد . خارش مقعد به دو صورت است، اولیه و ثانویه که در نوع اولیه دلیل آن نا مشخص است و درنوع ثانویه، برای این اتفاق دلیل و راه درمانی وجود دارد.
خشک نگه داشتن این قسمت از بدن پس از تعریق و اجابت مزاج کار ساده ای نیست. داشتن حس خارش در قسمت مقعد فرد را وادار می کند تا آن قسمت را بخاراند و آن قسمت را تحریک کند که باعث التهاب پوست می شود و در نتیجه قسمت بیشتری از پوست دچار خارش می شود با اینکه این عارضه یک مساله آزاردهنده است ولی خیلی کم اتفاق می افتذ که پیش زمینه یک بیماری خطرناک باشد.
در صورتی که خارش با عوامل دیگری همراه باشد می‌تواند بیانگر یک بیماری باشد. این مشکل می تواند برای هر فرد با هر شرایط و سنی به وجود بیاید، ولی این طور به نظر می آید که در افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال ببشتر رخ می دهد و با شیوع پنج در صدی در جامعه اتفاق می‌افتد. خارش مقعد در جنس مذکر چهار برابر بیشتر از بانوان است.
سایر مواردی که با خارش مقعدی همراه است عبارتست از:
- خون در مدفوع
- خونریزی مقعدی
- خارش آلت تناسلی
- قرمزی و التهاب پوست اطراف این ناحیه
- سوزش مقعد
- درد مقعد
بیشتر بخوانید: درمان خشکی مقعد + علت و پیشگیری [بهترین پماد]
علت خارش و سوزش مقعد چیست؟
دلیل خارش مقعد به عوامل بسیاری وابسته است که از بارزترین آن ها می توان به این موارد اشاره کرد:
- خوراکی هایی که باعث تحریک مخاط مقعد می شود مثل: انواع ادویه‌جات، ترشی‌جات، سس تند، چای، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، شکلات، مرکبات، مصرف خوراکی اسیدی مثل مرکبات، گوجه فرنگی، محصولات لبنی و آجیل، همچنین قهوه ها ی کافئین دار یا بدون کافئین یک عامل محرک به شمار می آید.
- تحریک رطوبت مقعد: با عدم رعابت خشک نگاه داشتن ناحیه مقعد می‌توان به عارضه خارش مقعد کمک کرد این مساله بیشتر برای ورزشکاران با تعریق بالا و یا افراد چاق بیشتر صدق می کند، همچنین تکرر مدفوع به صورت آبکی و اسهال، ترشحات واژن یا بی‌اختیاری مدفوع هم باعث ایجاد خارش در این ناحیه میشود. گفتنی است رطوبت می‌تواند از طریق عفونت مقعدی، به ویژه عفونت قارچی، مخصوصا در بیماران مبتلا به دیابت یا HIV ایجاد شود.
- استفاده از داروها و آنتی‌بیوتیک‌ها: مداوا با آنتی بیوتیک‌ها می تواند منجر به یک عفونت قارچی و سوزش مقعد شود. و نیز عارضه خارش می‌تواند ناشی از مشکلات عصبی یا یک محرک سیستم عصبی مرکزی مثل داروها باشد.
بیشتر بخوانید: درمان فیستول با لیزر چگونه است؟
سایر دلایل سوزش مقعد و خارش مقعد عبارتند از:
فیستول مقعدی
کانال‌های ریز غیر عادی (فیستول) به وجود آمده از روده‌ی کوچک یا روده‌ی بزرگ به پوست نواحی مقعد که در پی یک بیماری روده‌ای (مثل بیماری کرون) رخ داده است، می‌تواند با جا به جایی مایعات تحریک کننده‌ی داخل روده به بخش مقعد و پوست نواحی آن سبب خارش و سوزش قسمت آنال گردد.
کرمک
یک کرم کوچکی که تقریبا به اندازه ۱۳ میلی‌متر طول دارد و در بخش پایانی روده زیست می‌کند. این کرم در شب شروع به فعالیت کرده و بیرون می‌آید و دور پوست مقعد تخم‌ریزی می‌کند و شخص با خاراندن آن فسمت دست‌هایش آلوده شده و آن را به مواد غذایی انتقال می‌دهد و باعث آلودگی دهان شده و در نهایت باعث ابتلای سایر افراد خانواده می شود . کرمک یا سایر انگل‌های روده‌ای ممکن است خارش مقعدی مداوم یا مشابه ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: علائم انگلها در بزرگسالان و کودکان چیست؟ + انواع انگل
بواسیر یا هموروئید
تورم و التهاب رگ‌های درونی مقعد که به دلیل فشار ناشی از زور زدن هنگام دفع مدفوع سفت و سخت ایجاد شده است می تواند با نشانه‌های مختلفی بروز پیدا کند. افراد مبتلا به هموروئید بسته به نوع بواسیر بیشتر مستعد خارش مقعدی هستند.
بیشتر بخوانید: درمان بواسیر یا هموروئید با لیزر
شقاق مقعدی
شقاق چیست/ فیشر یا ترک مخاط یا پوست نواحی آنال قادر است ضمن دردناک بودن برای بیمار مشکلات خارش و سوزش مقعد هم به همراه داشته باشد که بسیار برای بیمار شرایط سختی را به وجود می آورد.
بیشتر بخوانید: لیزر شقاق چگونه انجام میشود؟
مشکلات پوستی و رعایت نکردن بهداشت
در بعضی مواقع خارش مقعد به دلیل یک عارضه پوستی مثل پسوریازیس یا درماتیت به وجود می آید.
عدم رعایت بهداشت فردی و پیروی از عادات رفتاری اشتباه: استفاده از لوسیون و پاک‌کننده‌ی پوستی محرک، مصرف صابون، دستمال مرطوب یا دستمال توالت های معطر، شستن بی رویه این ناحیه، فشار آوردن به مقعد در زمان استفاده از دستمال همگی باعث التهاب پوستی و در بعضی موارد سوزش پوست می شود.
بیشتر افراد بر این باورند با فشار آوردن برای تمیز کردن ناحیه‌ی آنال قادر به حذف عامل محرک هستند. اگر پس از اجابت مزاج درست مقعد را پاک نکنید و آلودگی باقی بماند باعث تحریک پوستی شده و در پی آن خارش مقعد به وجود می آید.
بیشتر بخوانید: تنگی مقعد | درمان خانگی و پماد + [ علت و علائم ]
عفونت
امراضی که توسط روابط جنسی ایجاد شده ست یکی از مسائلی است که بر ایچاد خارش مقعد تاثیرگذار است. عفونت حاصل از باکتری مخمر، که اغلب بر بانوان تأثیر می‌گذارد و همچنین عفونت ویروسی زگیل و تبخال تناسلی از عواملی هستند که به راحتی توسط دست به این ناحیه انتقال پیدا می‌کند و سبب خارش در ناحیه‌ی مقعد می گردد. همچنین باکتری‌های از قبیل استافیلوکوک یا استرپتوکوک می‌توانند سبب قرمزی و التهاب و خارش پوست ناحیه مقعد گردد که احتیاج به درمان آنتی بیوتیکی دارند.
از مسائل دیگری که بر خارش مقعد تاثیر گذار است می توان به اسهال مزمن، تومورهای مقعد و همچنین امراضی که بر کل سیستم بدن تأثیر می‌گذارند مثل دیابت، لوسمی، لنفوم، نارسایی کلیه، بیماری‌های کبدی (یرقان انسدادی)، کم‌خونی فقر آهن و پرکاری تیروئید اشاره کرد.
یکی دیگر از عوامل خارش مقعد استرس و اضطراب است. بعضی از کارشناسان بر این باورند که استرس به احتمال زیاد بر ایجاد خارش در این ناحیه تاثیر گذار است.
عوارض خارش و سوزش مقعد
عوارض خارش و سوزش مقعد ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- التهابات عفونی: مثل عفونت قارچی، باکتریایی یا ویروسی.
- بیماری های التهابی روده: مانند کولیت التهابی، بیماری کرون و غیره.
- تحریک شدید مقعد: مانند اسهال شدید، یبوست و استفراغ مکرر.
- آسیب های فیزیکی: مانند شکستگی، بریدگی و سوختگی در ناحیه مقعد.
- حساسیت به مواد شوینده: مانند صابون، شامپو و دستمال کاغذی.
- تغذیه نامناسب: مصرف غذاهای تند و حرارتی، الکل و نوشیدنی های گازدار.
- استفاده از داروهای خاص: مانند ضد دردها، مسهل ها و ضد التهاب ها.
برای درمان این عوارض باید به دکتر مراجعه کرده و علت آن را بررسی کرد. درمان ممکن است شامل تجویز داروهای ضد التهاب، ضد قارچ، مسکن و الیاف غذایی باشد. همچنین تغییر در رژیم غذایی و استفاده از محصولات شوینده مناسب نیز می‌تواند بهبود علائم را ایجاد کند.
لطفا شماره کلینک و آدرس رو ایمیل بفرمائید
سلام و وقت بخیر
آدرس: تهران، خیابان ملاصدرا، خیابان پردیس شرقی، ساختمان پردیسان، پلاک ۱۴، طبقه ۵
شماره تماس: ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸
سلام ببخشید یه سوال دارم من درناحیه مقعد چند وقتی هست که احساس سوزش دارم بیشتر موقع دفع مدفوع سفت و سمت چپ مقعد هم میسوزه بعضی وقتا البته کم خون هم میبینم باتشکر
باسلام بنده یک کیست خوش خیم بروی بیضه راستم دارم وسوزش دستگاه تناسلی ومعقدی دارم هنگام دفع مدفوع هم بعضی اوقات درد دارم دلیل این سوزش چی میتونه باشه روباسنم هم بعضی وقتها جوش میزنه وبدنم هم جوش ریز میزنه ممنون میشم راهنمایی کنید
سوزش هنگام مدفوع داشتم که اخیرا شدید شده و خیلی اذیتم میکنه قبلا کم بود ولی الان خیلی زیاد شده چکار کنم؟؟
سلام، به احتمال بسیار زیاد دور مقعدتون زخم شده یا یبوست و مدفوع سفت دارید. میتونید برای تعیین نوبت و مشاوره با شماره ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸ تماس بگیرید.
عرق سوز شدن اطراف مقعد داشتم و الان هم میخاره و هم میسوزه در حدی که نمیتونم خوب راه برم چیکار کنم؟؟
سیر بذارید نخ ببندین بهش سریع خوب میشه
سلام و عرض ادب خدمت تیم پزشکی خوب شما
دوستان میخواستم بدونم کسی تجربه عرق کردن مقعد رو داشته؟ من توی این ماه اخیر خیلی مقدم عرق کرده و عرق سوز هم میشه
سلام عرض ادب ببخشید یه رگ یا اسمشو نمیدونم ک از زیر تخم و تا اوایل مقعد هست اینو تیغ زدم اینا خیلی خارش گرفت و خاروندم الان فهمیدم ک یکم ملتهب شده چیکار کنم پماد یا دارویی هست
سلام میتونیدبرای کاهش التهاب از پماد هیدروکورتیزون استفاده کنید.
سلام خسته نباشیدمن دخترم۲سال پنج ماهشه مقعدش زخم داره همراه بامدفوع خونی وخارش لطفا راهنمایی کنید
دوست عزیز باید سریعا به متخصص گوارش مراجعه کنید وقتی کودکتون توی همچین وضعیت حساس و خطرناکی هست به امید جواب دادن سایتا نباشید و زودتر به پزشک مراجعه کنید!!
سلام
مدتی بود شاید نزدیک به یکسال که اجابت مزاجم شل و روزی ۳بار بود ،الان دیگه مشکلی ندارم،ولی خارش لبه بیرونی وتا حد کمی داخلی مقعد دارم،که با خارش زیاد حساس تر میشه وپوستش سرخ میشه ومیسوزه،پماد کلوبتازول استفاده کردم،اولش کمی موثر بود ،ولی مجدد همون شده.
سلام ببخشید میخواستم یه سوال بپرسم
من وقتی میرم سرویس بهداشتی و می‌خوام کارمو انجام بدم وقتی مدفوع سفت میشه هیچ دردی تقریبا داخل مقعد حس نمیکنم ولی هرچی مدفوع شل میشه خیلی مقعدم میسوزه این چه نوع مریضی هست
سلام وقتتون بخیر
من چند وقته بیرون مقعدم یه چیزی به اندازه عدس یه چیزی دراومده که گاهی خونریزی میکنه بیشتروقتاهم درد میکنه بعد اکثروقتا جوشهای ریز میزنه عین عرق سوز شدن خارش میگیرم بعدشم دردداره
سلام. اخیرا رابطه محافظت نشده بدون کاندوم داشتید؟
سلام وقت بخیر خسته .نباشی. در ناحیه‌ی مقعد سوزش دارم .کم بود زیاد شد. قبلا موقع دفع مدفوع سوزش داشتم .الان در حالت عادی هم سوزش دارم.. مقداری هم یبوست دارم .
سلام سلامت باشید. به احتمال بسیار زیاد مقعدتون زخم شده و بهتره برای درمان سرپایی با لیزر اقدام کنید. شماره تماس کلینیک برای تعیین نوبت و مشاوره: ۰۲۱۸۸۸۷۱۰۷۸
سلام‌دکتر‌من‌درد‌معقد شدید‌دارم‌همراه‌با‌خارش‌وطوری‌که‌پشت‌پا‌درد‌میکنه‌ودرمعقدم‌چیزی‌مثل‌یه‌جوش‌در‌اومده‌میشه‌توضیحی‌درموردش‌بدید
سلام. اقای دکتر بعداز عمل جراحی شقاق بالیزر چه مدت طول می کشد سوزش وخارش درهنگام اجابت مزاج کاملا ازبین برود؟
برای درمان عرق سوز شدن مقعد چه روشی رو پیشنهاد میدین که سریع اثر کنه؟؟
سلام من بعد از دفع مدفوع با آب وبعد با دست ناحیه مقعد را تمیز میکنم وبا کف دست درست میشورم مقعدم رو آیا ضرر دارد شقاق یا بواسیر مآورد