سیفلیس یک بیماری شایع مقاربتی ( STI) است که ناشی از یک عفونت باکتریایی ایجاد میشود. این بیماری مسری است و از طریق روش های مختلفی می تواند منتقل شود. بیماری سیفلیس در مراحل اولیه علائمی ندارد و در کل میتوان بیماری سیفلیس را درمان کرد. این بیماری در هر سنی حتی نوزادان می تواند اتفاق بیفتد. در این مقاله کلینیک مهنا با بیماری سیفلیس ، علائم سیفلیس در مردان و زنان ، درمان قطعی و موارد دیگر آشنا می شوید.
بیماری سیفلیس چیست
بیماری سیفلیس (Syphilis ) نوعی عفونت مقاربتی باکتریایی است که از طریق داشتن رابطه جنسی واژینال ، مقعدی ، دهانی و تماس جنسی منتقل شده و گسترش می یابد. این بیماری اغلب به شکل زخمی بدون درد شروع شده و در ناحیه تناسلی ، راست روده و دهان ایجاد میشود. همچنین بیماری سفلیس میتواند از طریق تماس مستقیم از این زخم ها از فردی به فرد دیگر ، در دوران بارداری ، زایمان و شیردهی به نوزاد منتقل شود.
پس از ابتلا به عفونت ، باکتری سیفلیس میتواند بدون علائم و درد سال ها بدو شدیدتر شدن و ایجاد هیچگونه علائمی در بدن بماند.این عفونت میتواند غیرفعال بماند یا دوباره فعال شود. گر این بیماری درمان نشود میتواند مشکلات جدی تر و طولانی مدتی برای بدن و سایر اندام ها ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: سوزاک چیست |عکس بیماری + علائم در مردان و زنان ؛ قویترین قرص
مراحل سیفلیس
بیماری سیفلیس چهار مرحله مختلف دارد که در هر مرحله می تواند پیشرفت و علائم مختلفی ایجاد کند. این مراحل ممکن است با هم تداخل داشته باشند و علائم ترتیب خاصی نداشته باشند. در بعضی افراد سال ها بدون اینکه هیچ گونه علائمی داشته باشند بدنشان به باکتری آلوده است و با آن به ادامه زندگی خود میپردازند. سفلیس به چهار مرحله مختلف یعنی سیفلیس اولیه ، سیفلیس ثانویه ، سیفلیس نهفته و دیررس ( ثالثیه ) تقسیم میشود. در مرحله اول و دوم انتقال بیماری به شریک جنسی خود امکان دارد.
سیفلیس اولیه
در مرحله اولیه سیفلیس که ممکن است حدود ۲ تا ۱۲ هفته طول بکشد وقتی فرد به این عارضه مبتلا میشود زخمی صاف ، کوچک و سختی به نام شانکر ایجاد میشود. زخم شانکر در داخل یا روی آلت تناسلی ، واژن ، مقعد ، رکتوم و دهان ظاهر میشود. این زخم اغلب بدون درد است به قدری که شاید از وجود آن خبر نداشته باشید. زخم شانکر در عرض حدود ۳ تا ۶ هفته خود به خود از بین میرود که به این معناست که دیگر سیفلیس ندارید. در صورت عدم درمان وارد مرحله دوم میشود.
سیفلیس ثانویه
حدود ۱ تا ۶ ماه بعد از برطرف شدن زخم اولیه یک بثورات پوستی و یا زخم در دهان ، قفسه سینه ، ناحیه لگن یا پشت ، مقعد ، واژن و کف دست و پا ایجاد میشود. این زخم اغلب بدون درد و خارش است و رنگ آن قرمز یا قهوه ای مایل به قرمز خواهد بود. مانند سیفلیس اولیه این مرحله هم بدون درمان از بین میرود ولی بیماری از بین نرفته است. از علائم سیفلیس ثانویه میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- تب
- خستگی
- سردرد و گلودرد
- زخم های زگیل مانند
- گاهش وزن
- ریزش مو
- غدد لنفاوی متورم
- دردهای عضلانی
سیفلیس نهفته
اگر عفونت در دو مرحله اول به درستی و کامل درمان نشود به مرحله بعد یعنی سیفلیس نهفته منتقل میشود. در این مرحله همانطور که از نامش پیداست هیچ علائمی و نشانه ای ندارید و کاملا این بیماری پنهان و نهفته است. این مرحله می تواند سال ها طول بکشد و متوجه آن نشوید و در صورت عدم درمان وارد مرحله آخر میشوید. در مرحله سیفلیس نهفته عفونت میتواند به اندام های دیگر بدن مانند قلب ، استخوان ها و مفاصل و اعصاب آسیب برساند. در این مرحله انتقال این بیماری به شریک جنسی خود بسیار نادر است و بدون درمان عفونت تا مرحله آخر پیشرفت میکند.
سیفلیس دیررس ( ثالثیه )
بعضی افراد از مرحله نهفته به دلیل اینکه ممکن است عفونت خود به خود درمان شده باشد یا خفیف بودن علائم عبور نمی کنند. ولی حدود ۵۰ درصد افراد مبتلا به این عارضه وارد مرحله آخر سیفلیس پیشرفت میکنند. این مرحله باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات جدی سلامتی شده و میتواند منجر به مرگ شود. سرعت ایجاد این مشکلات بسیار کند است که عبارتند از :
- آسیب مغزی ، زوال عقل و مشکلات سلامت شناختی
- بیماری های قلبی
- آسیب به نخاع
- تشنج
- ناتوانی جنسی
- تغییرات در وضعیت روانی
- اختلالات حرکتی و مشکلات عضلانی
- آسیب به گوش و ناشنوایی ( اتو سیفلیس )
- مشکلات بینایی و از دست دادن بینایی چشم ( سیفلیس چشمی )
- آسیب های به عصب و سیستم های عصبی ( نوروسیفلیس)
بیشتر بخوانید: عفونت واژن | درمان قطعی و خانگی ؛ علائم + عکس انواع عفونت
علائم بیماری سیفلیس در مردان و زنان
علائم سیفلیس بسته به مرحله های عفونت این بیماری بسیار متفاوت است. شما در مراحل اولیه به راحتی می توانید بیماری را منتقل کنید زمانی که به احتمال زیاد علائم را مشاهده می کنید. در مرحله اول، یک یا چند زخم در ناحیه تناسلی ، واژن یا مقعد شما ایجاد می شود. ممکن است متوجه آنها نشوید یا آنها را با یک جوش یا سایر ضایعات پوستی اشتباه بگیرید.
در مرحله دوم، ممکن است دچار بثورات پوستی شده و علائمی شبیه آنفولانزا مانند خستگی، تب، گلودرد و دردهای عضلانی را تجربه کنید. پس از مرحله دوم، علائم سیفلیس پنهان(مرحله نهفته) است. فقط به این دلیل که علائم ندارید به این معنی نیست که عفونت از بین رفته است. تنها چیزی که عفونت را درمان می کند و از پیشرفت آن جلوگیری میکند، درمان با دارو است. از دیگر علائم سیفلیس که بعد از مدتی خودش را نشان میدهد عبارتند از :
- کهیر
- تب
- زخم یا بثورات پوستی در یک یا چند قسمت یدن
- کاهش وزن شدید
- خستگی شدید و ضعف
- ریزش و تکه تکه شدن مو
- گلودرد و سردرد
- تورم غدد لنفاوی
- درد های عضلانی
- خونریزی داخلی
تشخیص بیماری سیفلیس
اگر از نظر جنسی فعال هستید ، باید به طور مرتب آزمایش سیفلیس بدهید تا در صورت مبتلا در سریع ترین زمان ممکن تشخیص داده شود. معاینات و آزمایش های زیادی برای تشخیص وجود دارد. تشخیص این بیماری بر اساس تاریخچه بالینی و جنسی، معاینه فیزیکی، آزمایشات آزمایشگاهی و گاهی اوقات رادیولوژی فرد انجام می شود، زیرا علائم شایع و قابل توجه نیستند. تنها و بهترین راه برای اطمینان از اینکه آیا این عفونت را دارید یا خیر، مراجعه به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی و انجام یک آزمایش آزمایشگاهی است. روش های تشخیص بیماری سیفلیس عبارتند از :
- معاینه فیزیکی و بررسی سوابق فعالیت های جنسی
- آزمایشات خون : یک آزمایش سریع در مطب پزشک یا یک کلینیک بهداشت عمومی می تواند سیفلیس را تشخیص دهد. این روش اصلی تشخیص این بیماری است. آنتی بادی های باکتری عامل سیفلیس سال ها در بدن باقی می مانند. بنابراین می توان از آزمایش خون برای یافتن عفونت فعلی یا گذشته استفاده کرد. در این آزمایش عفونت خون شما هم بررسی میشود.
- تست های سریع : تست های سریع نیز در دسترس هستند و می توانند نتایج را در چند دقیقه ارائه دهند و شروع فوری درمان را تسهیل کنند که این تست ها را در خانه هم میتوانید انجام دهید.
- آزمایش مایع ناشی از زخم یا تکه ای از زخم : یک آزمایشگاه می تواند این مایع را زیر میکروسکوپ مطالعه کند تا تأیید کند که سیفلیس باعث ایجاد زخم شده است. همچنین ارائه دهنده شما ممکن است مقداری مایع یا تکه کوچکی از پوست را از زخم سیفلیس خارج کند و زیر میکروسکوپ به آن نگاه کند.
- آزمایش مایع مغزی نخاعی : اگر تیم مراقبت شما فکر می کند که شما به دلیل سیفلیس دچار مشکلات و آسیب های سیستم عصبی ( نوروسیفلیس ) هستید، ممکن است آزمایش این مایع را توصیه کنند. یک سوزن برای نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی از بین دو استخوان پشت استفاده می شود. به این روش پونکسیون کمری می گویند.
- میکروسکوپ دارک فیلد : باکتری سیفلیس از طریق میکروسکوپ در مایعی که از زخم پوستی یا غدد لنفاوی گرفته شده است قابل مشاهده است.
درمان قطعی سیفلیس
سیفلیس با تشخیص و درمان سریع قابل درمان است. اما اگر خیلی دیر درمان شود، حتی پس از از بین رفتن عفونت، می تواند به طور دائم به قلب و مغز شما آسیب برساند. از آنجایی که سیفلیس ناشی از عفونت باکتریایی است، با آنتی بیوتیک درمان می شود. آنتی بیوتیک ها نوعی دارویی هستند که عفونت های باکتریایی را درمان می کنند. پنی سیلین رایج ترین داروی مورد استفاده برای سیفلیس است. اینکه چه مقدار دارو نیاز دارید و چه مدت آن را مصرف می کنید به مرحله و علائم سیفلیس شما بستگی دارد. مهم است که تمام داروهای تجویز شده توسط پزشک را به پایان برسانید، حتی اگر علائم شما از بین برود.
اگر کمتر از یک سال به این بیماری مبتلا شده اید، معمولا یک دوز پنی سیلین برای از بین بردن عفونت کافی است. این از طریق تزریق به عضله شما انجام می شود. اگر به پنی سیلین حساسیت دارید، ممکن است به جای آن آنتی بیوتیک دیگری مانند داکسی سایکلین یا سفتریاکسون دریافت کنید. همچنین اگر در مراحل بعدی بیماری هستید، به دوزهای بیشتری نیاز خواهید داشت. اگر باردار هستید نباید داکسی سایکلین مصرف کنید. پزشک شما بر اساس مورد شما تصمیم می گیرد که چه دارویی برای شما بهترین است.
برخی از افراد مبتلا به سیفلیس چندین ساعت پس از اولین درمان خود واکنش سیستم ایمنی به نام واکنش Jarisch-Herxheimer دارند. این ممکن است شامل تب، لرز، سردرد، ناراحتی معده، بثورات پوستی، یا درد مفاصل و عضلانی باشد. این مشکلات معمولا در عرض ۲۴ ساعت از بین می روند.
پیگیری درمان
پزشک پس از درمان سیفلیس خون شما را آزمایش می کند تا مطمئن شود که عفونت از بین رفته است. شما می توانید پس از درمان مجدداً به سیفلیس مبتلا شوید، بنابراین مطمئن شوید که رابطه جنسی ایمن داشته باشید و در صورت افزایش خطر ابتلا به این بیماری ، به طور منظم آزمایش دهید.
حتی اگر زخم یا بثورات از بین برود، باید تمام آنتی بیوتیک های خود را تمام کنید. مهم است که با افرادی که در دو سال گذشته با آنها رابطه جنسی داشته اید تماس بگیرید و به آنها اطلاع دهید که باید آزمایش شوند. تا زمانی که عفونت به طور کامل از بین نرود، تماس جنسی نداشته باشید. اگر شریک زندگی شما آلوده باشد و درمان نشود، ممکن است شما را دوباره آلوده کند.
ایا سیفلیس قابل درمان است؟
سیفلیس در صورت درمان با آنتی بیوتیک های صحیح ۱۰۰% قابل درمان است. با این حال، آنتی بیوتیک ها نمی توانند آسیب طولانی مدت به اندام های شما ناشی از عفونت را ترمیم کنند. به همین دلیل مهم است که قبل از رسیدن این عارضه به مرحله نهفته یا سوم، به دنبال درمان باشید.
پیشگیری از سیفلیس
بعد از اینکه درمان عفونت را از بین برد، میتوانید دوباره به سفلیس مبتلا شوید. تنها راه برای جلوگیری از سیفلیس، عدم داشتن رابطه جنسی مقعدی، دهانی یا واژینال است. اگر با فردی که مبتلا به سیفلیس است در ارتباط هستید، شما نیز در معرض خطر هستید. ممکن است بر اساس مورد خاص خود نیاز به درمان داشته باشید. با پزشک خود صحبت کنید تا بهترین راه را برای درمان یا پیشگیری از عفونت بیابد. اما شما می توانید خطر ابتلا به عفونت سیفلیس را با رعایت نکات زیر کاهش دهید:
- اگر میدانید کسی آلوده است، با او تماس صمیمی نداشته باشید.
- وقتی نمی دانید شریک جنسی آلوده است یا خیر، هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که از کاندوم به درستی استفاده می کنید.
- هنگام رابطه جنسی دهانی از دم دندان استفاده کنید. اینها ورقه های نازکی از پلی اورتان هستند که برای ایجاد مانعی بین دهان و واژن یا مقعد استفاده می شوند.
- اسباب بازی های جنسی را به اشتراک نگذارید
- با کسی که سیفلیس ندارد در یک رابطه طولانی مدت و متقابل تک همسری باشید.