۷ علائم زخم معده چیست؟ درمان و علت سوزش معده

زخم معده چیست؟ درمان قطعی زخم معده چیست و برای آن چی بخوریم؟ در حقیقت نوعی زخم گوارشی است که در معده و ابتدای روده کوچک (دوازدهه) ایجاد می شود. اگر لایه مخاطی ضخیمی که در این عضو وجود دارد از بین برود، اسیدهای گوارشی می توانند به بافت آن آسیب بزنند و منجر به ایجاد این زخم شوند. شقاق یا زخم معده می‌تواند درون معده یا درون بخش فوقانی روده ایجاد شود.

این عارضه دردناک با علائمی مثل سوزش و درد در معده آغاز می شود. در ادامه از کلینیک مهنا به بررسی دقیق تر علائم و دلایل آن می پردازیم:

my.clevelandclinic.org بیان میکند؛

Sometimes, a stomach ulcer is called a peptic ulcer. Stomach ulcers are one type of peptic ulcer disease

گاهی اوقات زخم معده را زخم پپتیک می نامند. زیرا یکی از انواع بیماریهای مرتبط به دسته پپتیک است.

علائم زخم معده و نشانه های رایج آن

علائم و نشانه های این عارضه بسته به شدت آن متفاوت است. درصد بالایی از مبتلایان به زخم علائم خاصی ندارند و این نشانه ها در مواردی که بیماری شدید است نمایان می‌شوند. شایع ترین علائمی که افراد مبتلا به زخم معده شدید تجربه می کنند شامل:

• احساس درد شدید که می تواند چندین ساعت ادامه پیدا کند و زمانی که شکم شما خالی است، این درد تشدید می شود.
• احساس تهوع و استفراغ به دلیل تغییر در  حجم مایع معده
• سوزش سر دل و قفسه سینه به دلیل برخورد اسید معده با زخم
• احساس سیر بودن و افزایش سوء هاضمه
• تغییر رنگ مدفوع به سیاه(خون در مدفوع)
• کاهش وزن
• کم خونی و فقر آهن

آیا زخم معده خطرناک است؟

خونریزی فعال ناشی از زخم معده می تواند خفیف تا شدید باشد و ممکن است سلامتی شما را به میزان کمی یا زیاد تحت تاثیر قرار دهد. از دست دادن خون از این ناحیه ​​می تواند منجر به کم خونی شده و از طرفی دیگر، از دست دادن خون شدید می تواند منجر به شوک هیپوولمیک شود.

زخمی که تمام طول دیواره معده شما فرسایش می یابد نادر است، اما یک مورد اورژانسی است. اسیدهای معده و باکتری هایی که از سوراخ به داخل حفره شکم شما نشت می کنند می توانند باعث عفونت شوند. عفونت در حفره شکمی می تواند به راحتی به جریان خون شما سرایت کرده و منجر به سپسیس شود.

علت زخم معده چیست؟

همانطور که در بالا اشاره شد، افزایش اسید معده و ضعیف شدن لایه مخاطی یکی از دلایل اصلی این بیماری است. علل دیگری هم در بروز این عارضه تاثیرگذارند که شامل:

• مصرف بیش از اندازه برخی داروها: داروهای ضد التهابی یا همان مسکن ها می‌تواند باعث التهاب پوشش داخلی این عضو و روده کوچک شود. قرص های ناپروکسن، آسپرین و ایپوبروفن از این دسته اند. همچنین مصرف داروهای ضد انعقاد، ضد افسردگی، ضد پوکی استخوان و استروئید هم ریسک ابتلا به این عارضه را افزایش می دهند.
• باکتری هلیکوباکتر: معمولا این باکتری در ناحیه مخاطی معده و روده دیده می شود و درصد بالایی از بیماران مبتلا به زخم معده، دچار عفونت این باکتری هم هستند. این عفونت می تواند از طریق آب و غذا و یا از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
• نوعی بیماری نادر به نام سندرم زولینگر-الیسون که با افزایش ترشح اسید معده منجر به ایجاد زخم های گوارشی می‌شود.

نحوه تشخیص زخم معده

حمله قلبی می‌تواند علائمی مشابه زخم معده ایجاد کند، به همین دلیل مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید. نحوه تشخیص این بیماری به شدت علائم و وضعیت بیمار بستگی دارد. عدم مشاهده علائمی مثل استفراغ و تهوع، کم خونی و کاهش وزن می‌تواند پزشک را مجاب کند که در ابتدا برای تشخیص علت درد معده و بررسی باکتری هلیکوباکتر، تست تنفسی و آزمایش خون و مدفوع انجام شود. البته در صورتی که با چنین علائمی مواجه هستید، حتما انجام یکی از تست های زیر توسط پزشک به شما توصیه می شود که احتمال ابتلا به سرطان روده و معده هم بررسی شود:

• آندوسکوپی: در این روش یک لوله نازک و انعطاف پذیر که دارای نور است را از از طریق گلو به داخل دستگاه گوارش عبور می‌دهند و از این طریق می‌توانند مری، معده و بخش فوقانی روده کوچک را معاینه کنند.
• مایع باریم: بیمار باید این مایع غلیظ و سفید را میل کند تا به کمک آن تصویر شفافی از دستگاه گوارش گرفته شود. پزشک در این روش بوسیله اشعه x می‌تواند معده و روده را ببیند.
• بیوپسی در آندوسکوپی: معمولا در آخرین مرحله و موارد حاد از بیوپسی استفاده می‌شود. در این روش بخشی از بافت دستگاه گوارش برای آزمایش برداشته می‌شود.

درمان زخم معده

درمان این عارضه هم با توجه به شدت زخم متفاوت است. داروهایی که برای درمان زخم معده استفاده می‌شوند شامل آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت هلیکوباکتر و داروهای کاهش دهنده اسید معده مثل فاموتیدین، رانیتیدین، پنتوپرازول و … می باشند که درد و ناراحتی را کاهش می دهند. به یاد داشته باشید که با کاهش علائم نباید مصرف داروها را قطع کنید و طبق دستور پزشک مصرف دارو را ادامه دهید. معمولا این عارضه با دارو درمان می شود اما در برخی موارد هم جراحی لازم است. انتخاب های زیادی برای جراحی وجود دارد که پزشک با توجه به اینکه این عارضه چه مشکلاتی ایجاد کرده، نوع جراحی را مشخص می کند.

زمانی که زخم معده خونریزی داشته باشد برای کاهش خونریزی و سوزاندن زخم از آندوسکوپی استفاده می‌شود. در این شرایط نیاز به بستری شدن و انجام اقدامات لازم برای کنترل خونریزی است. اگر این خونریزی با آندوسکوپی کنترل نشود باید از روش جراحی استفاده کرد. زمانیکه زخم سوراخ شود جراحی بصورت اورژانسی انجام می شود.

کنترل و درمان طبیعی زخم معده با رعایت برخی نکات تغذیه ای هم امکان‌پذیر است. تغذیه با گوارش ارتباط مستقیم دارد و به همین دلیل رعایت رژیم غذایی تاثیر مستقیمی بر درمان این بیماری دارد. 

استفاده از خوراکی‌های زیر توصیه می‌شود:

• -سیب
• -پروبیوتیک
• -سبزیجاتی مثل اسفناج، کلم بروکلی، گل کلم و…
• -عسل
• -روغن زیتون
• -مصرف کافی آب

خوراکی‌های مضر برای این بیماری:

• قهوه و نسکافه
• الکل و دخانیات
• ادویه جات